بازرگانان نیوز: آدام اسمیت، پدر علم اقتصاد مدرن همیشه می‌گفت: «کشورها با تولید کالاهایی که در تولید آن تخصص دارند و دریافت کالاهایی که در تولید آن تخصص ندارند، به ایجاد نوعی ثبات و تعادل تجاری و اقتصادی در جهان کمک می‌کنند و این امور به کمک روش‌هایی چون راه‌اندازی منطقه آزاد تجاری میسر می‌شود». البته تجارت آزاد به توزیع ثروت و درآمد در جهان کمک می‌کند ولی به زیرساخت‌های مختلفی در هر کشور هم نیازمند است. حال باید دید موقعیت اقتصادی امروز کشور برای پیشبرد تجارت در مناطق آزاد تجاری چگونه است؟
محمدرضا محبوب فر، کارشناس اقتصادی و مشاور سرمایه گذاری مناطق آزاد مسائل جاری در مناطق آزاد را در گفت و گو با بازرگانان نیوز مورد بررسی قرار داده و میزان اهمیت مناطق آزاد در گسترش و بهبود شرایط تجاری را تحلیل کرد. به گفته وی مناطق آزاد تجاری بیش از آنکه تحت تاثیر پاندمی کرونا قرار گرفته باشند تحت تاثیر بحران های پولی و مالی از پس تحریم های ظالمانه هستند.
محبوب فر تصریح کرد بسیاری از شرکت های دانش بنیان و شرکت های تجاری به دلیل مشکلات پولی و مالی و عدم حمایت دولت در این پروسه دچار مشکل هستند. تبادلات تجاری موضوعی است که باید بر بستر مناسب پیش روی کند. این بستر مناسب نیز از سوی سیاست گذاران و مسئولان کشور باید ساخته و پرداخته شود. حال توجه داشته باشید در صورت عدم ساخت و مدیریت این بستر چگونه می توان انتظار داشت مناطق آزاد رونق گرفته و تجار امکان بهره وری مناسب از آن را پیدا کنند؟
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اهمیت تامین مواد اولیه در توسعه تولید و به دنبال آن صادارت کشور افزود: متاسفانه تحریم ها موجب شده امکان دسترسی به برخی مواد اولیه فراهم نباشد و در نتیجه کُمیت تولید بلنگد. در این میان و با وجود بحران های ناشی از تحریم انتظار می رود دولت سیاست های روشنی پیرامون صادرات و واردات ارائه دهد. این در حالی است که سیاست ها همچنان روشن نیست و تعداد قابل توجهی از سرمایه گذاران مناطق آزاد دچار سردرگمی شده اند.
وی با ابراز نگرانی از شرایط فعلی در روند تولید و صادرات گفت: شرکت های تولیدی که بیشترین صادرات آنها از طریق مناطق آزاد بوده است دچار کمبود مواد اولیه هستند و منابع مواد اولیه به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. در نتیجه مواد اولیه فقط کفاف تولید تا یک ماه آینده را خواهد داد. از همین رو است که چشم انداز روشنی درباره آینده نزدیک تولید و صادرات در مناطق تجاری آزاد متصور نیستیم.
محبوب فر با اشاره به بازگشت پیک کرونا در چند ماه آینده با توجه به پیش بینی های پزشکی و گزارش های سازمان جهانی بهداشت تاکید کرد: ما در تجارت و تولید کشور به طور کاملا جدی نیازمند نقشه راه روشنی هستیم که مجلس شورای اسلامی و دولت باید برای مناطق آزاد تنظیم کنند. تجارت جهانی به دلیل پاندمی کرونا دچار مشکل شده و ایران نیز از این مشکل جهانی جدا نیست. حال باید توجه داشته باشیم انکار این مسائل گره گشا نیست. اکنون نیازمند هم اندیشی و گفتمان هدفمند بین بازرگانان و مسئولین هستیم.
این کارشناس تجارت مناطق آزاد با تاکید بر اهمیت صادرات محصولات غیر نفتی گفت: «مناطق آزاد تجاری در صادرات محصولات غیرنفتی حرف اول را می زنند و باید به بقای این مناطق کمک کرد. تصحیح سیاست های خارجی و داخلی در حوزه صادرات بسیار مهم و قابل تامل است. از همین رو است که باید بر اساس واقعیت و آمار و تحلیل های مستند آینده مناطق آزاد تجاری را حتی در شرایط بحران کرونا ایمن کنیم.»
در منطقه آزاد تجاری می‌توان بدون پرداخت عوارض گمرکی، کالاهای مختلفی را به صورت وارداتی به کشور آورد یا کالاهایی را بدون قوانین دست و پاگیر پرداخت گمرک و عوارض به کشورهای دیگر صادر کرد. ضمن اینکه بعد از وارد کردن برخی از کالاها می‌توان، آنها را برای مدتی مشخص در انبارهای منطقه نگهداری و مجددا به نقاطی دیگر صادر کرد. کسانی که طرح راه‌اندازی منطقه آزاد را مطرح و از آن حمایت می‌کردند، بر این اعتقاد بودند که تجارت آزاد بین‌المللی بازی سودآوری است که برای همه کشورها رفاه به همراه می‌آورد.
