۱: تحریم، پوششی بر عملکرد دولت
آلبرت بغزیان، اقتصاددان و استاد دانشگاه در تحلیل شرایط فعلی اقتصاد کشور به بازرگانان نیوز گفت: در شرایط اقتصادی فعلی دو نکته بسیار متغیر روند وضعیت اقتصادی را دچار شکنندگی کرده است. موضوعاتی که فعالیت اقتصادی را به گونه ای پیچیده کرده که حتی نمی توان برای یک روز آینده برنامه ریزی اقتصادی کرد. یکی از این موارد نرخ ارز و دیگری سطح قیمت ها. البته سطح قیمت ها خود از سویی متاثر از نرخ ارز است و از سوی دیگر حاصل عدم نظارت و کنترل دولت.
نوسان، عدم ثبات، تغییرات ناگهانی، سقوط و صعودهای پی در پی و البته بی اعتمادی فعالان اقتصادی در مواجه شدن با بازار به مرحله ای وارد شده که ارائه تحلیل و پیش بینی وضعیت اقتصادی کشور نزدیک به غیرممکن است. نه کرانه ای روشن است و نه آمار مستند و رسمی پاسخ چرایی آسیب های اقتصادی را می دهد. در چنین شرایطی فعالان اقتصادی در طیفی گسترده با پرسش و های مکرر مواجه می شوند. چه باید کرد؟ آینده از امروز تا ۶ ماه دیگر چگونه پیش خواهد رفت؟ همین پرسش ها تصمیم سازی ها را نیز پیچیده تر خواهد کرد.
به گفته بغزیان در موارد قابل توجهی شاهد افزایش قیمت های مصوب نیز هستیم. این موضوع به طور مستقیم به عدم نظارت از سوی دولت بازمی گردد. دولت در شرایط فعلی باید قوی تر و البته پررنگ تر از هر زمان دیگری ایفای نقش کند. رها کردن شرایط و در انتظار معجزه نشستن هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد. در همین راستا انتظار می رفت برنامه ریزی های هوشمندانه و آینده نگرانه ای را شاهد باشیم.
این استاد اقتصاد دانشگاه با اشاره دوباره به موضوعات مطروحه افزود: بی ثباتی نرخ ارز و سکوت دولت موجب شده سرمایه گذار برنامه های بلند را در دستور کار خود قرار ندهد. از همین رو این که در حال حاضر چگونه می توان فقط مواد اولیه ضروری تولید را تامین کرد خود مقوله ای مهم و قابل توجه برای سرمایه گذاران است. این در حالی است که در پی تامین مواد اولیه باز هم امکان تولید برای صنعتگر فراهم نیست.
وی ادامه داد: دلیل این موضوع نیز روشن است. در صورت تولید نیز فروش محصول به دلیل کاهش قدرت خرید مردم بسیار مشکل و پیچیده شده است. این روند حتی در بازار مسکن نیز جاری است. از سویی شاهد افزایش قیمت قابل توجهی در این بازار هستیم، از سویی دیگر خرید و فروش شکل نمی گیرد. نتیجه این روند رکود تورمی است. بازار دچار رکود تورمی شده و عملا خرید و فروشی شکل نمی گیرد. ثبت قیمت توافقی در آگهی های فروش ملک نیز خود شاهد دیگری بر عدم نظارت دولت در این بازار و حاصل تصمیماتی است که دولت مبنی بر عدم ذکر قیمت اتخاذ کرده است.
این کارشناس اقتصادی افزود: همه این شواهد بیانگر آن است که دولت در سالی با عنوان سال “جهش تولید” به واقع باید شرمنده رهبر انقلاب و مردم باشد که امکان ترسیم تصویری از اقتصاد کشور حتی تا ۶ ماه آینده را نیز ندارد. از طرفی شاهد افزایش نرخ ارز و در پی آن افزایش قیمت تمام شده کالاهای مصرفی هستیم.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه همه مشکلات اقتصادی را نیز نمی توان زیر پوشش و چتر تحریم ها از سر گذراند گفت: تحریم مقوله ای است که طی سال ها شاهد آن بوده ایم. فعالان اقتصادی به نوعی ساز و کارهای مواجه شدن با این روند را پیدا کرده اند و طی سال های گذشته با توجه به دست های بسته شان به واسطه تحریم همچنان تولید، صادرات و واردات را زنده نگاه داشته اند. فعالان اقتصادی در پی دشواری های بسیار کشتی اقتصاد کشور را به ساحل رساندند، حالا اما یافتن راهکار به دلیل بی توجهی دولت بسیار دشوار شده است.
وی با اشاره به رفتار اقتصادی غیر قابل پیش بینی دولت افزود: تحریم تبدیل به پوششی شده است در مقابل عدم برنامه ریزی مناسب اقتصادی، عدم نظارت و در نتیجه افزایش قیمت های مستمر حتی در کالاهایی که ارتباطی با تحریم ها نیز ندارند.
بغزیان با تشریح اثرگذاری عدم ثبات اقتصادی بر تولید و صادرات گفت: صادرکنندگان در شرایط فعلی امیدوار به حفظ بازار خارجی و صادرات هستند. این نکته مهم را باید مورد توجه قرار داد که حفظ بازار به معنی ارز آوری برای کشور و در مراحل بعدی تامین ارز به منظور واردات کالاهای ضروری است. عدم رونق این رویه منجر به پاره شدن زنجیره ثمربخش شده و در نتیجه شاهد واردات کالاهای غیرضروری نیز هستیم.
۲: تصویب دستورالعمل اوراق «خرید دین کالایی» در هیئت مدیره سازمان بورس
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی اظهار داشت: در سررسید اوراق «خرید دین کالایی» خریدار نسیه وجه معامله را پرداخت می‌کند و سپس توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌شود. با انتشار این اوراق فروشنده نسیه به دلیل وصول سریع مطالبات خود در امر تولید به سرمایه در گردش کمتری نیاز خواهد داشت.
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی توضیح داد: اوراق خرید دین کالایی به عنوان یک ابزار مالی، مختص خرید دینِ ایجاد شده ناشی از فروش نسیه در بورس‌های کالایی طراحی شده است. فرآیند عملیاتی این اوراق بدین ترتیب است که پس از وقوع فروش نسیه در بورس کالا، فروشنده کالا که دارنده مطالبات است به عنوان ناشر اوراق خرید دین اقدام به انتشار این اوراق می‌کند و سرمایه‌گذاران نیز این اوراق را با انگیزه بهره‌گیری از ارزش زمانی پول به تنزیل خریداری می‌کنند.
مزیت‌ها
مهدی زمانی سبزی در خصوص مزایای این اوراق به سنا گفت: تقویت فروش نسیه در بورس‌های کالایی از مزایای این اوراق است، تا پیش از این، معاملات نسیه با دوره‌های پرداخت کوتاه و با خریداران محدود انجام می‌شد. از طرفی تا پیش از این طرفین معامله نسیه با ارائه سند تسویه خارج از پایاپای به بورس اعلام می‌کردند که تسویه با توافق یکدیگر، خارج از بورس انجام می‌شود؛ این درحالی است که با انتشار این اوراق، بورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تا روز تسویه همراه طرفین معامله خواهند بود.
وی اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود با اقبال فعالان حوزه صنعت و بازار سرمایه به این اوراق، علاوه بر اینکه شاهد انجام معاملات نسیه طولانی مدت (حداکثر تا یکسال) خواهیم بود، خریداران بیشتری که تمایل به انجام معاملات نسیه داشته باشند از این مدل استقبال کنند. از طرفی با همراهی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تا تسویه نهایی، علاوه بر مدیریت ریسک اعتباری خریدار، فروشنده نیز سریعتر وجه فروش خود را دریافت خواهد کرد. با انتشار این اوراق فروشنده نسیه به دلیل وصول سریع مطالبات خود، در امر تولید به سرمایه در گردش کمتری نیاز خواهد داشت.
سه کارکرد اصلی
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و البته عموم سرمایه‌گذارانی که تمایل به دریافت سود ثابت و با حداقل ریسک دارند را از خریداران این اوراق دانست و در خصوص کارکرد این اوراق بیان کرد: به طور خلاصه انتشار این اوراق، سه کارکرد اصلی خواهد داشت: نخست اینکه مهلت خریدار برای پرداخت نسیه کالای خریداری شده نسبت به مدل فعلی فروش نسیه افزایش خواهد یافت، همچنین سرعت وصول مطالبات برای فروشنده از طریق تنزیل اوراق در بازار افزایش خواهد داشت و نیز فرصت سرمایه‌گذاری جدیدی برای مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری و آحاد سرمایه‌گذاران از این طریق فراهم خواهد شد.
۳: رومینگ بین‌الملل تا زمان خروج از کشور، هزینه‌ای برای کاربر ندارد
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: فعال بودن سرویس رومینگ بین‌الملل برای سیم‌کارت شما، مادامی‌که به مسافرت خارج از کشور نرفته‌اید و تماسی برقرار نکرده‌اید و استفاده‌ای از اینترنت نداشته‌اید، هیچ هزینه‌ای برای شما ندارد.
در مسافرت به کشورهای خارجی، با استفاده از سیم‌کارت کشور مقصد، از تعرفه‌های آن کشور برای تماس تلفنی، ارسال پیامک و دیتا استفاده می‌شود اما اگر مسافران بخواهند از سیم‌کارت‌های ایرانی استفاده کنند، تعرفه‌های رومینگ برایشان محاسبه می‌شود. در روزهای گذشته، بار دیگر اخباری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد مبنی بر اینکه اپراتورها بدون اطلاع مشترکان، رومینگ تماس‌ها را فعال کرده‌اند و این موضوع منجر می‌شود به اینکه تعرفه‌های تماس‌ها به‌صورت بین‌المللی حساب شود که هزینه‌ای بسیار بالاتر از هزینه‌های معمول تماس دارد.
در این راستا محمدجواد آذری جهرمی در اینستاگرام نوشت: تعداد زیادی پیام از شما دریافت کردم که گفته بودند اپراتورها با فعال کردن سرویس رومینگ به‌صورت اجباری، مبالغی را از حساب مشترکین کسر کردند. با توجه با سوالات شما، به‌صورت مشروح پاسخ خواهم داد.
او در ادامه با طرح این سوال که رومینگ بین الملل چیست؟ گفت: زمانی که شما به مسافرت خارج از کشور می‌روید، سیم‌کارت شما قابلیت فعال شدن در شبکه تلفن همراه کشور مقصد را دارد. در این حالت رومینگ برای سیم‌کارت شما فعال می‌شود. تماس گرفتن یا استفاده از اینترنت در حالت رومینگ بسیار گران‌قیمت است و کاربرد تجاری دارد.
وزیر ارتباطات در پاسخ به اینکه آیا رومینگ بین‌الملل بدون برقراری تماس یا استفاده از اینترنت برای مشترک هزینه‌ای دارد؟ اظهار کرد: خیر، فعال شدن سیم‌کارت شما در شبکه کشور مقصد، بدون تماس هیچ هزینه‌ای برای شما نخواهد داشت.
آذری جهرمی درباره این موضوع که آیا سرویس رومینگ بین‌الملل برای همه به‌صورت پیش‌فرض فعال است؟ توضیح داد: در حال حاضر بله، اما قبلا این سرویس در صورت نیاز و با درخواست مشترک و با مراجعه به دفاتر خدمات ارتباطی انجام می‌شد. پس از فراگیر شدن سفر اربعین و برای راحتی مردم، این خدمت به صورت پیش فرض برای مشترکین اپراتورها فعال است.
وی در پاسخ به اینکه آیا با فعال بودن خدمات رومینگ بین‌الملل و عدم خروج از کشور، مشترک باید هزینه بیشتری برای تماس بپردازد؟ اظهار کرد: خیر، هیچگونه هزینه اضافی در صورت عدم خروج از کشور، برای مردم محاسبه نخواهد شد و این خبر شایعه‌ای بیش نیست.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به اینکه آیا با غیرفعال کردن خدمات رومینگ بین‌الملل با کدهای دستوری معرفی‌شده، مشکلی برای مشترک به وجود می‌آید؟ نیز توضیح داد: تا زمانی که مشترک قصد مسافرت به خارج از کشور را نداشته باشد مشکلی به وجود نمی آید. در غیر این صورت باید قبل از سفر به فعال سازی اقدام کند وگرنه سیم کارت او در خارج از کشور قابل استفاده نخواهد بود.
آذری جهرمی درباره اینکه آیا غیرفعال‌سازی خدمات رومینگ بین‌الملل منفعتی هم دارد؟ بیان کرد: به‌صورت کلی خیر اما به شهروندان نقاط مرزی کشور توصیه می‌شود به دلیل آن که ناخواسته در معرض پوشش شبکه موبایل کشورهای همسایه قرار می‌گیرند، برای جلوگیری از رومینگ اجباری و برقراری تماس به‌صورت رومینگ بین‌الملل ناخواسته این سرویس را روی سیم‌کارت‌های خود غیرفعال کنند.
وی با اشاره به عاملان پخش این شایعات اظهار کرد: دو حالت متصور است. یا این که موضوع در مناطق مرزی کشور مطرح و سپس خبر آن در سایر نقاط نیز منتشر شده است. احتمال دوم این است که یک شبکه پخش شایعه در شبکه‌های اجتماعی با هر هدف ممکن در کشور فعال شده که به اطلاعات اپراتورها دسترسی پیدا کرده‌اند و با پخش شایعه، عکس‌العمل مردم و در نتیجه قدرت پخش شایعه را با تعداد کدهای دستوری غیرفعال‌سازی رومینگ بین‌الملل شماره‌گیری‌شده، ارزیابی می‌کنند.
وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: درصورت صحت گزینه دوم، دستگاه‌های ذیربط در شناسایی این شبکه‌ها بایستی یک بررسی دقیق به عمل بیاورند و نسبت به برخورد با عوامل آن اقدام کنند. اطمینان می‌دهیم که نسبت به حق‌الناس حساس هستیم و فعال بودن سرویس رومینگ بین‌الملل برای سیم‌کارت شما، مادامی‌که به مسافرت خارج از کشور نرفته‌اید و تماسی برقرار نکرده‌اید و استفاده‌ای از اینترنت نداشته‌اید، هیچ هزینه‌ای برای شما ندارد و این شایعه یک دروغ شاخ‌دار است.
۴: انتقاد از صادرات فله‌ای ۸۵درصد زعفران کشور
نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس گفت: ۸۵ درصد زعفران متاسفانه به صورت فله‌ای از کشور خارج شده و کمترین ارزش افزوده را برای ایران به همراه دارد و بعضا کشورهای همسایه و اروپایی‌ها منافع این محصول را می‌برند.
محسن زنگنه نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس با بیان اینکه زعفران یکی از محصولات استراتژیک کشورمان بوده و جایگاه بسزایی در حوزه کشاورزی و اقتصاد دارد، گفت: از منظر ایجاد اشتغال حدود یک میلیون نفر در کشور به طور مستقیم و غیرمستقیم با زعفران در ارتباط هستند و بیش از چند ده هزار کشاورز هم در سراسر کشور اقدام به کاشت، برداشت و صادرات این محصول می‌کنند.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس ادامه داد: متاسفانه سیاست‌های دولت در طول سالیان گذشته در جهت حمایت از تولیدکننده واقعی و ایجاد ارزش افزوده برای این محصول نبوده است، تشکل‌های خودساخته‌ای عملا نمایندگی زعفران کاران را بر عهده گرفته‌اند که به دلیل تعارض منافع، قیمت این محصول چندان رشد نکرده است.
وی تاکید کرد: امروز متاسفانه شاهدیم، زعفران کاران به دنبال کاهش حجم زمین‌های زیر کشت این محصول هستند و خطر وقوع بحران برای صنعت زعفران در کشور وجود دارد.
*حمایت از زعفران با تولید محصولات جانبی
زنگنه افزود: حمایت واقعی از کشاورزان و در مرحله بعد توجه به فرآوری زعفران و افزایش ارزش افزوده این محصول بوسیله تولید محصولات جانبی، گسترش صنایع تبدیلی و توجه به فراوری زعفران بجای خام فروشی است.
نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس با اشاره به اینکه متاسفانه ۸۵ درصد زعفران به صورت فله‌ای از کشور خارج شده و کمترین ارزش افزوده را برای ایران به همراه دارد، بیان کرد: بعضا کشورهای همسایه و اروپایی‌ها منافع این محصول را می‌برند.
وی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب اخیرا در نشست با هیئت دولت در کنار تاکید به توجه به سنگ تزئینی، خاک هرمز و خرمای جنوب به درستی به اهمیت زعفران هم پرداختند و تاکید فرمودند، باید از خام فروشی این محصول جلوگیری شده و صنایع فرآوری این محصول در کشور رونق پیدا کند. بنابراین همایش بزرگ زعفران کاران با هدف حمایت و تشکر از سخنان ایشان در شهرستان زاوه و شهر دولت آباد برگزار می‌شود.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اظهار کرد: قرار است، طی بیانیه‌ای از دولت خواسته شود تا براساس راهکارهای ارائه شده، مسیر تحقق منویات رهبری انقلاب دنبال شود، متاسفانه سیاست‌های دولت و جهاد کشاورزی در طول دو سال اخیر بویژه یکسال قبل ضربه سنگینی را به صنعت کشاورزی بویژه زعفران زده است.
*سیاست دولت حمایت از دلالان و واسطه‌هاست
زنگنه ادامه داد: سیاست‌های دولت اکثرا در جهت حمایت از واسطه‌ها و دلالان زعفران بوده است، در حالیکه آنها سودهای کلانی را به جیب زده‌اند اما کشاورزان با حال و روز خوبی مواجه نیستند.
وی اظهار کرد: عجیب تر آنکه بعد از اعلام اخیر معاون وزارت صمت درباره ایجاد یک میز زعفران با وی در روز چهارشنبه هفته گذشته(۵ شهریور ماه) تماس گرفته و تذکر دادم که حتما این میز باید با حضور نمایندگان واقعی کشاورزان برگزار شود.
نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس تاکید کرد: اما در نهایت این میز بدون حضور زعفران کاران واقعی و نمایندگان مجلس برگزار شد و این موضوع نشان می‌دهد که دولت عزمی برای پیمودن راه صحیح ندارد و امیدواریم این همایش موجب انجام اقدامات مناسب و خوبی در مسیر توجه به محصول زعفران کشورمان شود.
۵: عراق خواستار معافیت از توافق کاهش صادرات اوپک شد
وزیر نفت عراق اعلام کرد این کشور به دنبال معافیت از توافق کاهش صادرات نفت اوپک در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۱ است.
احسان عبدالجبار، وزیر نفت عراق گفت: کشورش در سه ماه آینده به توافق اوپک پایبند خواهد بود و از اکتبر تا دسامبر به کاهش تولید طبق توافق اوپک پلاس ادامه می دهد.
وزارت نفت عراق اعلام کرده که منطقه نیمه خودمختار کردستان بدون مشورت با دولت مرکزی، صادرات نفت خود را حفظ کرده و تغییری نداده است.
صادرات نفت عراق با اقدام این کشور در کاهش عرضه به منظور بهبود پایبندی به توافق اوپک پلاس، در اوت در مقایسه با ژوییه کاهش پیدا کرد. طبق برآوردهای اولیه سازمان بازاریابی نفت دولتی عراق (سومو)، صادرات نفت عراق در اوت به ۲.۵۹۷ میلیون بشکه در روز بالغ شد که کمتر از ماه پیش از آن بود.
بنا بر آمار وزارت نفت عراق، این کشور در ژوییه ۲.۷۶۳ میلیون بشکه در روز نفت صادر کرده بود.
سومو اعلام کرد صادرات نفت عراق در اوت به ۲.۵۹۷ میلیون بشکه در روز رسید که شامل ۲.۵ میلیون بشکه در روز صادرات از بنادر نفتی جنوبی و ۹۷ هزار بشکه در روز صادرات از میادین نفتی شمال از طریق بندر سیهان ترکیه بود.
میانگین قیمت هر بشکه نفت صادراتی عراق ۴۳ دلار و ۶۹ سنت بوده است و درآمد عراق از صادرات نفت در اوت ۳.۵۱۷ میلیارد دلار بود.
درآمدهای نفتی برای درآمد بودجه عراق اهمیت زیادی دارد اما در ماههای اخیر این کشور از سوی اعضای قدرتمند اوپک که در راس آنها عربستان سعودی قرار دارد، برای بهبود پایبندی به توافق کاهش تولید تحت فشار قرار داشته و نهایتا پایبندی به توافق اوپک پلاس را آغاز کرده است.
عراق قول داده بود در اوت ۴۰۰ هزار بشکه در روز علاوه بر سهمیه اوپک، تولیدش را کاهش دهد تا مازاد تولیدی که در ماههای گذشته داشته است را جبران کند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، عراق از زمان آغاز اجرای توافق کاهش تولید اوپک پلاس در ژانویه سال ۲۰۱۷، کمترین میزان پایبندی به این پیمان را در میان اعضای این گروه داشته است.
