ارائه سهام دولت در شرکتهای مختلف که از طریق صندوقهای قابلمعامله صورت گرفته است، ویژگیهای مثبتی دارد. از آن جمله بهطور اختصار میتوان به مواردی چون انتقال مالکیت شرکتها از دولت به مردم اشاره کرد.
همانطور که انتظار میرفت بازار سهام روند اصلاحی را پیش گرفت و آنگونه که در دانش مالی به آن «بازگشت به میانگین (mean reversion)» گفته میشود، شروع شد. کسانی که به نرخهای بالای رشد قیمت سهام عادت کرده بودند، سروصدا میکنند.
اقتصاد ایران در سالهای اخیر با پیچیدهترین، وسیعترین و اثرگذارترین تحریمهای بینالمللی مواجه بوده است. وابستگی فرآیندهای تولید به دادههای خارجی، وابستگی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام و فرآوردههای نفتی و شکاف بین عرضه و تقاضای برخی کالاهای اساسی یا کالاها و خدمات مورد نیاز، باعث شده است تا فرآیندهای توسعه در کشور بیش از گذشته متوقف شود.
شاید خوانندگانی که تیتر مقاله را در برابر دیدگان خود قرار دادهاند، از این جمع اضداد شگفتزده شوند. در این مقاله تمام تلاش خود را خواهم کرد تا ادله محکمهپسندی را برای این عبارت عجیب ارائه کنم. ولی پیش از آن نگاهی به تاریخ بورسهای جهان بیندازیم. سال ۱۹۸۸ آغاز جهش ناگهانی داتکامها بود. یکی از معروفترین داتکامها، سایتهای خرید اینترنتی بودند.
یک کارشناس صنعت فولاد در یادداشتی ضمن تشریح وضعیت بازار فولاد کشور و بررسی مشکلات و موانع پیشروی آن تاکید کرده است که افزایش نرخ دلار و به دنبال آن نرخ تورم سبب افزایش شدید قیمت محصولات فولادی شده است. با این حال با انتشار خبرهای مثبت در فضای سیاسی کشور میتوان پیشبینی کرد که بازار فولاد با کاهش قیمت بسیار زیادی روبه رو شود.
غلامرضا سلامیگشایشی که دولت چند هفته پیش مژده آن را داد، ظاهرا هنوز خام است یا حداقل جزئیات آن قابل انتشار نیست. آنچه از فحوای صحبت دولتمردان استنباط میشود آن است که دولت قرار است اقدام به فروش سلف نفت به مردم به قیمت امروز کند.
یک عضو اتاق بازرگانی تهران در یادداشتی ضمن تشریح مهمترین موانع پیش روی اقتصاد، ناهماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت)، بانک مرکزی و گمرک را در این زمینه بسیار مهم دانست.
دولت در مصوبهای نرخ برق را برای کممصرفها رایگان کرده است. این تصمیم، ظاهر جذاب اما باطن ویرانگری دارد. احتمالا مساله اینگونه شروع شده که با بالارفتن بدهی دولت به نیروگاهها، فشار وزارت نیرو بر دولت برای افزایش نرخ زیاد شده است.
بررسی روند معاملات بازار سهام در مدت اخیر نشان میدهد که هر چند شاخص کل بورس تهران در هفتههای گذشته حتی تا محدوده ۲ میلیون و ۶۰ هزار واحدی نیز صعود کرد، اما بعد از آن روند کاهشی در پیش گرفت و تا محدوده یک میلیون و ۶۰۰هزار واحدی نیز سقوط کرد.
طرح موضوع «گشایش اقتصادی» توسط رئیسجمهور محترم، باعث شد این سوال را بهصورت یک چالش توییتری با فعالان اقتصادی و صاحبنظران حوزه مدیریت کسبوکار و توسعه در میان بگذارم که به نظر شما «گشایش اقتصادی واقعی» چیست و چگونه به دست میآید؟ باور داشتم و دارم که حرکت ایران عزیز در مسیر توسعه، نیازمند شکلگیری یک هژمونی در مورد معنای توسعه، اولویتهای راهبردی توسعه و تعیین سیاستها است.
آنچه در قالب «گشایش اقتصادی» از آن پردهبرداری شد، باز شدن باب جدیدی از آیندهفروشی و گروگانگیری آینده اقتصادی کشور است. فروش اوراق سلف نفتی نوع جدیدی از غیرمولدپروری ساختاری طی سه دهه اخیر اقتصاد کشور است. راهکارهای رانتجویانه و کوتاهمدت، وقتی در قالب کلماتی که در اساس بار معنایی مثبت دارند به جامعه عرضه شود، جدای از هزینههای شفاف اقتصادی که بر کشور تحمیل میشود، باعث ایجاد آشفتگی ذهنی در همه اقشار جامعه و ایجاد یأس و سرخوردگی در میان مردم خواهد شد.
آمریکا به احتمال زیاد مکانیزم ماشه را بدون همراهی سایر اعضای برجام و شورای امنیت و بهصورت یکجانبه فعال خواهد کرد. اما مهمتر از این موضوع، بازگردانی تحریمهای شورای امنیت، اجرای این تحریمها توسط دیگر اعضای سازمان ملل و بهطور مشخص اتحادیه اروپاست که اهمیت دارد؛ زیرا این اتحادیه معمولا تصمیمهای واحد برای همه اعضا میگیرد که بخشی از یک بلوک قدرت مهم در عرصه بینالمللی هستند.
مدیرعامل بانک صادرات ایران در یادداشتی با اشاره به حال و هوای این روزهای بازار سرمایه، هرگونه حرکت شتاب زده در هفتههای آینده برای افزایش غیر طبیعی شاخص بورس و فرابورس را به ضرر سهامداران دانست و هفتهی اول شهریور را هفته مهمی برای تثبیت بازار پس از مدتها افت و خیز دانست.
به گفته معاون وزیر ارتباطات چالش اصلی اقتصاد دیجیتال در ایران نه در سطح هسته مرکزی بلکه در سطح همراهسازی صنایع بزرگ منبعمحور ایران برای پیوستن به «تحول دیجیتال» است.
پس از طرح واژه «گشایش اقتصادی» و حواشی مربوط به آن در دو هفته گذشته جناب آقای سلاحورزی، نایب رئیس اول اتاق بازرگانی ایران چالش همفکری را با این پرسش در توییتر طرح کردند: «به نظر شما گشایش واقعی برای اقتصاد ایران چگونه ایجاد میشود؟» از آنجا که یکی از افراد مخاطب ایشان بودم، تلاش کردم تا به قدر فهم خودم به این پرسش پاسخ دهم. این یادداشت در پاسخ به آن چالش نوشته شده است.