۱ : اما و اگرهای حذف یارانه مهم
ناصر استاد احمدی: به اعتقاد من حذف ارز مرجع به سرانجام نمیرسد. محال است که شاهد آزادسازی باشیم. شک نکنید که این کار را نمیکنند. عدهای منافع زیادی دارند و اجازه چنین کاری را نمیدهند.
نمایندگان مجلس مدتی است که از حذف کامل اختصاص ارز به واردات نهاده سخن میگویند. دولت کنونی مدتهاست که به این نوع یارانه متوسل شده است تا بازار گوشت و دیگر محصولات پروتئینی را تنظیم کند. به اعتقاد مدیرعامل انجمن مهاد با اطمینان کامل به ما گفت که این کار هیچ وقت انجام نمیشود.
این همه بار از کجا میآید؟
وقتی بازار آزاد پر از نهاده است اما پرورشدهندگان فقط ۳۰ تا ۴۰ درصد نیاز خود را از بازارگاه تامین میکنند شائبه نشت نهاده از این سامانه به بازار و رانتخواری و زد و بند به شدت تقویت میشود. ناصر استاد احمدی در این باره اظهار داشت: «متاسفانه کشور ما را زد و بند نابود کرده است. شکی نیست که در این حوزه هم زد و بند وجود دارد. در یک فقره اعلام کردهاند که فلان مورد را در شمال کشور شناسایی کردهاند اما این مورد فقط یک استثنا است و تعداد موارد بسیار بیشتر است. کافی است به این واقعیت توجه کنیم که طبق آمار اعلامی توسط مجلس، ۶۰ درصد نهاده وارداتی، وارد چرخه بازار آزاد میشود. مگر میشد تریلی نهاده غیب شود؟ تعداد زیادی از شرکتها در حال فروش نهاده به قیمت آزاد هستند. باید سوال کرد که آنها این همه بار را چگونه تامین میکنند؟ بار از گمرک وارد میشود، کامیونها بارنامه دارند و همه چیز طبق برنامه انجام میشود؛ بنابراین مشخص است که افرادی از این وضعیت بهرهبرداری میکنند».
حذف ارز مرجع به سرانجام نمیرسد
مدتی است که نمایندگان مجلس به جد از لزوم حذف ارز ۲۴۰۰ تومانی مربوط به واردات نهاده صحبت میکنند. این اقدام اگر واقعا انجام شود چه نتایج خوب و بدی به همراه خواهد داشت؟ مدیرعامل انجمن تعاونی مهاد در این رابطه گفت: «شکی نیست که حذف ارز دولتی، باعث افزایش قیمت میشود اما اقدام مثبتی است. در حال حاضر ارز مرجع از جیب مردم میرود، به دست تولیدکننده هم نمیرسد. ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست واسطه میرسد. او ارز را دریافت میکند اما به تولیدکننده نمیدهد. طبق آمار مجلس ۴۰ درصد از نهاده وارداتی به دست مصرفکننده واقعی میرسد. کامیونها هیچ تخلیهای نداشتهاند اما گفته میشود که فلان مقدار بار را توزیع کردهاند. برای مثال به جای ۱۰۰ تن بار ۴۰ تن بار میآید و از مابقی خبری نیست. این در حالی است که مشخصات کامیون و راننده موجود است اما هیچ باری تخلیه نشده است».
وی در تشریح بیشتر این موضوع گفت: «به اعتقاد من حذف ارز مرجع به سرانجام نمیرسد. محال است که شاهد آزادسازی باشیم. شک نکنید که این کار را نمیکنند. عدهای منافع زیادی دارند و اجازه چنین کاری را نمیدهند. در این باره صحبت میشود و ممکن است تصمیمی هم گرفته شود اما بعد اتفاقی میافتد. کافی است چند روز گوشت در بازار کمیاب شود. در این صورت نمایندگان فریاد خواهند زد که مردم دیگر به گوشت هم دسترسی ندارند! بلافاصله سیاست مداخله از سر گرفته میشود. از اختصاص یارانه به نهاده وارداتی سخن گفته میشود. چمدانهای پول مشکل را حل خواهد کرد. داستان آفتابدار مسجد شاه همیشه بوده و ادامه خواهد داشت!».
سیاست دولت آینده
باید منتظر ماند و دید که نمایندگان مجلس در نهایت چه تصمیمی درباره ارز مرجع واردات نهاده اتخاذ میکنند. بسیاری بر این اعتقاد هستند که اختصاص یارانه محصولات پروتئینی به اقشار میانی و آسیبپذیر بسیار بهتر از اعطای یارانه به شرکتهای واردکننده (دولتی و غیردولتی) عمل میکند. درباره کارآمدی این ابزار و ابزارهای جایگزین دیگر میتوان بحث کرد اما تجربه چند سال اخیر یک چیز را به خوبی روشن کرده است. به شهادت بسیاری از کارشناسان؛ اختصاص ارز دولتی به واردات نهاده را باید یک سیاست شکستخورده . رانتآفرین دانست. این سیاست یک باخت دوطرفه بزرگ بود: حجم عظیمی از بودجه از جیب مردم رفت اما نه بازار گوشت تنظیم شد و نه به دست تولیدکنندگان و پرورشدهندگان واقعی رسید. باید دید که آیا دولت آینده چه سیاستی در پیش میگیرد؟ آیا بازار نهاده و تولید محصولات پروتئینی برای همیشه با قیمتگذاری دولتی و دیگر اشکال مداخله دولت خداحافظی میکند یا دولت به طرق جدید، تسلیم وسوسه مداخله و تنظیم بازار میشود.
۲ : اولین سیگنالهای ارزی جو بایدن!
رئیس جمهور آمریکا در اولین روزهای کاری خود از دو موضوع مهم صحبت کرده که احتمالا این دو اظهارنظر برای فعالان بازار ارز ایران مهم باشد.
رئیس جمهوری آمریکا در بازدید از وزارت خارجه گفت آمریکا و دیپلماسی بازگشته است. او در سخنرانی خود گفت که قصد دارد فرمان اجرایی لغو ممنوعیت ورود مسلمانان به کشور را امضا کند.
علاوه بر این خبر، جو بایدن اعلام کرد که ایالات متحده در حال پایان دادن به حمایت خود از حملات سنگین نظامی پنج ساله به رهبری عربستان سعودی در یمن است . وی این تصمیم را بخشی از تأکید آمریکا بر دیپلماسی، دموکراسی و حقوق انسانی دانست.
با این حال دو خبر که حاوی سیگنال کاهش نااطمینانی در بازار ارز است به نظر میرسد فعالان بازار ارز انتظار کاهش قیمت را جدیتر بگیرند. اگر در ادامه همین روند، اخبار حاکی از کاهش تحریمها و اختلافات در منطقه باشد احتمالا میزان اثرپذیری قیمت دلار بازار داخلی بیشتر شود.
در همین حال روز پنجشنبه افت دلار ادامه یافته بود و این ارز با ۴۰ تومان افت به بهای ۲۳ هزار و ۹۴۰ تومان رسیده بود.
۳ : بلومبرگ: بایدن تحریمهای اساسی علیه ایران را لغو نمیکند
بلومبرگ به نقل از منابع غیررسمی آمریکا نوشت: دولت جو بایدن به عنوان گامی در راستای احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ (برجام) در حال سنجیدن راهی برای کاهش مشکلات مالی ایران بدون برداشتن تحریم های اساسی اقتصادی از جمله تحریم های فروش نفت است.
منابع آگاه اعلام کردند که دولت بایدن به عنوان گامی در راستای احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ در حال سنجیدن راهی برای کاهش مشکلات مالی ایران بدون برداشتن تحریم های اساسی اقتصادی از جمله تحریم های فروش نفت است.
به گفته چهار منبع آگاه، برخی از گزینه هایی که مقامات آمریکایی در مورد آن بحث می کنند شامل حمایت از وام صندوق بین المللی پول به ایران برای مهار شیوع کرونا و کاهش تحریم هایی که از ورود کمک های کرونایی به ایران جلوگیری کرده اند، می شود.
به گفته این منابع، بایدن همچنین می تواند یک دستور اجرایی را امضا کند که تصمیم ترامپ برای ترک توافق برجام را معکوس کند اما در حال حاضر صدور معافیت از تحریم های فروش نفت ایران در بازارهای بین المللی مورد بررسی جدی نیست.
الی گرانمایه، یکی از اعضای ارشد شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا گفت: طی ماه های اخیر، در اروپا و اردوگاه دموکرات ها (در آمریکا) درباره بسیاری از اقدامات فوری که ایالات متحده می تواند واقع بینانه انجام دهد، بسیار فکر شده است.
وی ایده های مورد بررسی را اقداماتی توصیف کرد که بنا به اصطلاح وی “هنوز هم می تواند به ایران آرامش محسوسی بدهد”.
احیای توافق ایران به عنوان یکی از مهمترین چالش های سیاست خارجی دولت بایدن محسوب می شود و بخشی از اقدامات انجام شده برای معکوس کردن ابتکارات مورد حمایت تیم امنیت ملی ترامپ است.
این سیاست ها شامل متوقف کردن برنامه کاهش نیروهای نظامی در آلمان، کاهش حمایت از عربستان سعودی در جنگ یمن و بررسی ارتباط دولت قبلی با کره شمالی است.
روز جمعه شورای امنیت ملی دولت بایدن جلسه ای درباره مسائل خاورمیانه برگزار کرد که گفته می شود ایران محور این نشست بوده است اما جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در توییتر خود گفت که هیچ اطلاعیه ای از تغییر سیاست ها قرار نبود در این نشست منتشر شود.
وی افزود: ما قبل از هرگونه تصمیم گیری به طور گسترده با کنگره و شرکای خود مشورت خواهیم کرد. این جلسه ثابت می کند که فرایند همگرایی پس از چهار سال تصمیم گیری های شخص محور دوباره به دولت برگشته است.
دولت بایدن اصرار دارد که ایران قبل از هرگونه اقدام از سوی ایالات متحده به برجام متعهد شود و آنتونی بلینکن، وزیر خارجه این کشور تاکید کرد که برای بازگشت کامل هنوز “راه طولانی” در پیش است.
این در حالی است که ایران می گوید ایالات متحده باید اولین اقدام را انجام دهد و دولت حسن روحانی مجموعه ای از اقدامات را با هدف افزایش فشار بر ایالات متحده برای یک معامله سریع انجام می دهد.
شرط اصلی ایران برای بازگشت به تعهدات برجام، رفع محدودیت هایی است که ایالات متحده برای فروش نفت این کشور ایجاد کرده است.
۴ : عملکرد ۱۴ ماهه بازار متشکل ارزی
امیرعباس میرازیی، مدیرعامل شرکت بازار متشکل ارز ایران درباره اثرگذاری بازار متشکل ارز ایران گفت: بانک مرکزی در گذشته برای کنترل بازار ارز اجبار داشت تا به ارزپاشی دست بزند و با حجم سنگین اسکناس ارز وارد بازار کند و پس از آن کنترل قیمت را مورد توجه قرار دهد، اما حدود ۱۳ یا ۱۴ ماه است که بازار متشکل ارز فعالیت میکند با عرضه بسیار ناچیز و گاهی اوقات حتی بدون عرضه در بازار متشکل این دخالت را انجام میدهد و کنترل را به نتیجه میرساند.
وی در ادامه اضافه کرد: این کار به این صورت صورت گرفته که چنانچه قبلا مجبور بودیم مبالغ بسیار قابل توجهی را وارد بازار کنیم، در حال حاضر این بازار با یک مبالغ بسیار اندک فعالیت میکند.
مدیر عامل شرکت بازار متشکل ارزی ایران در رابطه با فعالیت این بازار اظهار داشت: فعالیت آزمایشی بازار گذشته و اقدامات خود را به صورت رسمی انجام میدهد. در این مدت با مبالغ بین ۲ تا ۳ میلیون دلار در روز کنترل صورت گرفت. اکنون بازار در حال کشف نرخ به عنوان مرجع انتشار آن است، به طوری که مرجع نرخهایی که هر روز به انتشار در میآید و مورد توجه بسیاری از بازیگران بازار است، میشود.
۵ : جزییاتی تازه از سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین
مجیدرضا حریری گفت: یک سر تبلیغات منفی علیه روابط ایران و چین در فضای مجازی و یک سر آن در تلویزیون بنسلمان قرار دارد.
روابط ایران و چین حالا به مسالهای مهم نه فقط برای ایران که برای تمام رقبای منطقهای ایران و جهان تبدیل شده است . نزدیک شدن چین به جایگاه اول اقتصاد در جهان، نشان میدهد آینده اقتصاد جهان در دستان شرق خواهد بود. با این حال حساسیتهای فراوانی نسبت به روابط ایران و این کشور ایجاد شده است . انتشار اخباری در خصوص انعقاد قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین یکی از اتفاقاتی بود که زمینه را برای ابهامآفرینی در این حوزه افزایش داد. به عنوان مثال افزایش استخراج ارزهای مجازی یکی از مواردی بود که بار دیگر نام چین را بر سر زبانها انداخت. حضور چینیها و سرمایهگذاری آنها برای استخراج ارز مجازی در ایران ، نام مزارع چینی را در فضای خبری کشور پرتکرار کرد .
مجیدرضا حریری در بخش اول مصاحبه با تاکید بر اینکه ایجاد حساسیت نسبت به روابط ایران و چین از سوی رقبای منطقهای پیگیری میشود تاکید کرد: ایران پول بلوکه شدهای در چین ندارد و چین بابت نگهداری منابع ایران هزینههای بالا دریافت نمیکند . قسمت دوم این مصاحبه در خصوص وضعیت سرمایهگذاری چینیها و مراودات اقتصادی دو کشور پیش روست.
جزییاتی تازه از سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین در پاسخ به این سئوال که موضوع عقد قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین در چه مرحلهای است؟ گفت: نکته مهم و اولیه برای پاسخ به این سئوال این است که ما تا امروز قرارداد ۲۵ساله با چین منعقد نکردیم . موضوع این است که میخواهیم سندی تدوین کنیم و بر مبنای آن با طرف چینی تفاهم کنیم تا روشن شود در ۲۵ سال آینده در چه حوزههایی و به چه میزانی میتوانیم روابط اقتصادی داشته باشیم.
وی ادامه داد: این مساله همچنان در حال پیگیری است و زمانی که بر اساس این سند با طرف چینی به توافق نهایی برسیم؛ قاعدتا به سمتی میرویم که در هر بخش از اقتصاد، پروژههایی تعریف کنیم و پس از آن برای انجام پروژه های مختلف در طول ۲۵ سال آینده قراردادهایی بسته خواهد شد.
وی ادامه داد: این کار مهم در حال پیگیری است و سر و صدایی که بر سر آن برپا شد به نظر من اصلا از داخل ایران نبود. من معتقدم کشورهایی که با نزدیک شدن رابطه اقتصادی ایران و چین مشکل دارند، چنین اخبار منفیای را منتشر کردند.
حریری در جواب این پرسش که چرا توضیحاتی دقیق پیش از این دست انتقادات در ایران مطرح نشد؟ گفت: از ابتدا مقرر شده تا زمانی که تفاهم نهایی حاصل نشده، روی این مساله مانور خبری داده نشود زیرا دو کشور قرار است نسبت به یک نقشه راه ۲۵ ساله به توافق برسند و طبیعی است چنین مباحثی، مباجثی بسیار تخصصی است و باید از منظر کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد.
وی در پاسخ به این سئوال که مفاد اولیه سند از کجا به بیرون درز کرد؟تاکید کرد: همه آن حرفها ، اعداد و ارقام و … در اصل ساخته و پرداخته ذهن کسانی بود که از این مساله سخن میگفتند.
وی تشریح کرد: این مساله در حال پیگیری است و به دلیل شیوع کرونا رفت و آمد بین کشورها سخت و عملا غیرممکن شده است اما در ایران کار مطالعاتی این سند به صورت متمرکز و همان گونه که اطلاع رسانی شد توسط شخص آقای لاریجانی به عنوان نماینده نظام نه نماینده دولت، در حال پیگیری است و کمیتههای کارشناسی در حال انجام کار بر روی آنچه که مورد نظر ما و منفعت ملی است، هستند تا در تفاهمنامه نهایی بر اساس روابط متقابل و برد –برد؛ بیشترین ظرفیت را از این سند برای منافع ملی احصاء کنیم.
افزایش تعرفه واردات کالاهای ایرانی از واقعیت تا خیال
یکی دیگر از مسائلی که در هفته های گذشته اخباری در مورد آن منتشر شد، بحث اعمال تعرفه گمرکی بالا بر کالاهای صادراتی ایران به چین بود؛ رییس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره انتشار اینگونه اخبار انتقادات در این مورد افزایش تعرفه های گمرکی در چین توضیح داد: خیر این مساله اصلا صحت ندارد و عنوانکنندگان یا بیاطلاع چنین حرفی میزنند یا اینکه عمدی در تخریب روابط ایران و چین دارند.
وی در توضیح این مطلب افزود: نگاهی به فهرست کالاهای صادراتی ایران به چین نشان میدهد، ایران کالاهای ساخته شده به چین صادر نمیکند. در حقیقت عراق و افغانستان مهمترین مشتریان کالای نهایی یا ساخته شدهی ایرانی هستند .
حریری اضافه کرد:آمارهای گمرک ایران نشان میدهد حدود ۷۵درصد صادرات ایران شامل گاز و فرآوردههای نفتی، میعانات، پتروشیمی، مواد خام معدنی، فولاد و سیمان است. به این ترتیب ۷۵درصد صادرات ما به جهان را اقلامی تشکیل میدهند که مشمول تعرفه نمیشوند و حداقل تعرفه نیز به آنها تعلق نمیگیرد زیرا مواد خام صنعتی هستند .
به گفته وی تعرفه معمولا به کالاهایی تعلق میگیرد که مستقیم از گمرک خارج و وارد بازار مصرف میشود، در نتیجه عمده صادرات ایران چنین شرایطی را ندارد.
وی در پاسخ به این سئوال که تعرفه صادرات کالاهای سنتی چه تغییری کرده است؟ گفت: عموما این بحث در مورد صادرات سنتی ایران نظیر فرش، صنایع دستی، زعفران و پسته و خشکبار مطرح شده بود . البته چین چند مدل تعرفه را برای ورود کالا اعمال میکند. مدل اول کشورهایی هستند که با چین قرارداد تجارت آزاد و بدون تعرفه دارند که ما جزو آن کشورها نیستیم و اگرچنین قراردادی با چین ببندیم ،به حتم به ضرر ما خواهد بود زیرا ما کالای ساخته شده بیشتری از چین وارد می کنیم.
دوم کشورهایی هستند که با چین قرارداد تعرفه ترجیحی دارند که جزو آن کشورها هم نیستیم.اگر چنین قراردادی ببندیم با مخالفت تولیدکننده داخلی روبرو میشویم چرا که تولید کننده میگوید بازار از مالای چینی اشباع شده و در نتیجه مزیت فعالیت در بازار یاران برای تولیدکنده ایرانی از میان میرود. در دسته بندی سوم کشورهای عضو WTO قرار دارند، البته ایران جزو این سازمان نیست اما کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی با چین قراردادهای تعرفه ای خود را دارند.
وی در توضیح این مطلب ادامه داد: در چنین شرایطی می بینیم ما جزو هیچ کدام از این دستهها نیستیم اما چین با کالاهای صادراتی ایران مانند سایر اعضای سازمان تجارت جهانی برخورد میکند . به عبارت دیگر رفتار چین با ایران درست مانند رفتار چین با کشورهایی است که عضو سازمان تجارت جهانی هستند.
حریری خاطرنشان کرد: به عنوان مثال تعرفه صادرات پسته به چین ؛ مطابق تعرفه کشورهای عضو WTO بوده و رقیب ما در این زمینه در دنیا فقط آمریکاست و با توجه به جنگ تجاری بین چین و آمریکا، تعرفه پسته آمریکایی در گمرک چین ۶درصد بالاتر از تعرفه پسته ایرانی است؛ بنابراین نه تنها خبر افزایش تعرفه واردات بر کالاهای ایرانی در چین درست نیست بلکه شرایط معکوس هم اتفاق افتاده است.
سرمایهگذاری چینیها در مزارع استخراج رمز ارز
رییس اتاق بازرگانی درباره بحث های اخیر در مورد حضور چینی ها در مزارع استخراج رمز ارزها و تاثیر آن بر خاموشی های اخیر تهران و کمبود برق نیز توضیح داد: بنده اطلاع دقیقی از ظرفیت برق کشور ندارم اما با توجه به اهمیت مساله، موضوع را از منابع رسمی کشور پرس و جو کردهام؛ میزان مصرف برق همه کسانی که در کشور بیت کوین را با مجوز قانونی استخراج می کنند، کمتر از یک درصد از تولید برق کشور است. این آمار البته استخراجکنندگان رسمی را رد برمیگیرد مه کسانی که بدون مجوز در نه کسانی که در قالب مرغداری ، کارخانه صنعتی و … در این حوزه فعال هستند.
تبلیغات علیه حضور چینی ها در مزارع استخراج رمز ارزها با هدف چین ستیزی است و یک سر این قضیه در فضای مجازی بوده و سر دیگر آن در تلویزیون بن سلمان و… قرار دارد
به عبارت دیگر همه کسانی که به صورت قانونی کار استخراج بیت کوین را انجام میدهند، می توانند بین یک تا ۱.۵ درصد از ظرفیت برق تولیدی نیروگاههای کشور را استفاده کنند، بنابراین این مساله که چینیها باعث خاموشیها یا آلودگیها هستند، نمیتواند واقعی باشد.
وی در پاسخ به این سوال که سهم چینی ها از میزان برق مصرفی مزارع استخراج بیت کوین چقدر است، عنوان کرد: باید توجه داشت که از ۱.۵درصد میزان استفاده از برق، کمتر از نیمی از آن را چینیها استفاده می کنند.
وی ادامه داد: در مزارع استخراج بیتکوین در ایران، شاهد سرمایه گذاری لهستانیها، چینیها و هندیها هستیم و این سه کشور به صورت رسمی مجوز گرفته و در حال استخراج بیت کوین هستند اما اینکه مانوری مداوم بر سرمایهگذاری چینیها صور میگیرد، موضوع مهمی است که باید بررسی شود .
حریری گفت: این تبلیغات با هدف چین ستیزی و ایجاد حساسیت افکار عمومی است ، به نظر میرسد یک سر این قضیه در فضای مجازی استو سر دیگر آن در تلویزیون بن سلمان و… قرار دارد . در همین راستا دائم به مساله شاخ و برگ میدهند و فقط به حضور چین اشاره میکنند اما صحبتی از حضور سرمایهگذاران لهستان و هند در این مزارع نمیشود.
وی در پاسخ به این سئوال که توقف فعالیت این مزارع بر کاهش تمایل خارجیها نسبت به سرمایهگذاری در ایران گفت: هر سرمایهگذاری که مجوز لازم را ردیافت کند، باید تضمین شده به فعالیت خود ادامه دهد. مضاعف بر اینکه نرخ برقی که صاحبان این مزارع پرداخت میکنند، مطابق با نرخی برقی است که از کشور صادر میشود ، حال نکته اینجاست که چنین کاری بهتر است یا بکارگیری تمام خطوط انتقال نیرو برای صادرات برق به عراق و بروز بحران برای ردیافت پول آن؟
افزایش فروش نفت به چین
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره بهبود و گسترش روابط تجاری ایران و چین در سال ۲۰۲۱ گفت: قطعا این مساله رخ خواهد داد البته همه چیز بستگی به فضای کلی سیاست خارجی ما دارد؛ آنچه که در یکی دو ماه اخیر اتفاق افتاده و هنوز تغییری در رابطه ما با امریکا پیش نیامده فقط چشم انداز مثبتی دیده می شود.
وی اضافه کرد: چشم انداز مثبت در روابط خارجی سبب شده سبب شده تا تحت تاثیر این شرایط، فروش نفت ایران به چین افزایش یابد.به هر حال با کاهش فشار آمریکا بر ایران و از بین رفتن نظارت سفت و سختی که بر تحریمها اعمال میشود، میتوان در انتظار افزایش صادرا به چین بود.
حریری خاطرنشان کرد: پیش بینی می کنیم به محض رفع تحریم صادرات نفت و محصولات پتروشیمی افزایش یابد چرا که پتانسیل دو کشور بالاتر از میزان کنونی مراودات است.
وی توضیح داد: در سال ۲۰۲۰ حجم مراودات اقتصادی ایران و چین کمتر از ۲۰میلیارد دلار بود در حالی که قبل از شروع تحریمها و در سال ۲۰۱۴ حجم رابطه تجاری دو کشور به ۵۲ میلیارد دلار رسیده بود. من فکر میکنم ایران و چین حتی این پتانسیل را دارند که حجم روابط اقتصادی بین خود را به بالاتر ۱۰۰ میلیارد دلار برسانند.
۶ : بازار دلار در فاز برجامی
نوسانات قیمت دلار در ۴ هفته اخیر حالت رفت و برگشتی پیدا کرده است. از یکسو خبرهای مربوط به احتمال آزادسازی منابع ارزی بلوکهشده و لغو تحریمها، تعداد فروشندگان را در بازار بیشتر کرد و از سوی دیگر، اخبار مربوط به کاهش احتمال احیای برجام، قدرت خریداران را در بازار افزایش داد و دلار را بهسوی سطوح بالاتر برد.
دلار در هفتههای اخیر روند قیمتی رفت و برگشتی داشته است؛ در مقاطعی رو به سوی قیمتهای بالاتر حرکت کرده و در زمانهایی به سمت سطوح پایینتر رفته است.
شواهد نشان میدهد که بازار حرکات خود را بر اساس متغیری به نام «برجام» تنظیم کرده است. هر زمان معاملهگران امیدوار شدند که قرار است در روابط ایران و آمریکا گشایشهایی رخ دهد، فروشهای ارزی خود را افزایش دادند و هر زمان از این اتفاق ناامید شدند،بیشتر در موقعیت خرید قرار گرفتند.یکی از آخرین دفعاتی که بازیگران ارزی خریدار شدند، روز شنبه بود. روز شنبه اسکناس آمریکایی ۲۶۰ تومان رشد را به ثبت رساند و با عبور از مرز ۲۴ هزار تومانی، به بهای ۲۴ هزار و ۲۰۰ تومان رسید. به گفته فعالان، بایدن در اولین سخنرانی خود اشارهای به برجام و لغو تحریمهای ایران نکرد و این موضوع موجب شد که بازار با تردید بیشتری نسبت به گشایشهای آینده مواجه شود.
نوسانات شدید رفت و برگشتی موجب شده است که فعالان اقتصادی سختی زیادی برای تنظیم برنامههای خود داشته باشند. در واقع بازار روند مشخصی نداشته و در برخی زمانها کاهش قیمت را جدی گرفته و در زمانهای دیگر، افزایش قیمت را با قدرت در پیش گرفته است. بهعنوان مثال، در آخرین روزهای دی ماه، دلار تا کانال ۲۱ هزار تومانی نیز پایین رفت. ولی با آغاز بهمن ماه روند افزایشی شد و اسکناس آمریکایی تلاش کرد که به مرز ۲۵ هزارتومان برسد. به نظر تحلیلگران، قبل از آغاز به کار بایدن، چنین انتظاری در بازار شکل گرفته بود که در دوران ریاست جمهوری او فشار حداکثری خاتمه خواهد یافت و به دنبال آن با لغو تحریم ها، برجام احیا خواهد شد. با این حال، از آغاز دوران این سیاست مدار، صحبت خاصی مبنی بر اعطای امتیازی به ایران مطرح نشده و همین مساله موجب شده است که کمی انتظارات افزایشی تقویت شوند. با این حال، نشانههای مثبتی نیز از پایان روند فشار حداکثری رویت شده است، امری که موجب شده کمی سفته بازان از بازار دور شوند و حتی در شرایطی که قیمت دلار افزایشی شده است، شاهد شوکهای قیمتی نبوده ایم.
ترک فشار حداکثری
در روزهای اخیر خبرهایی منتشر شده است که خبر از ترک خوردن نظام فشار حداکثری میدهد. در یکی از این موارد، گفته شد که بدهی ایران به سازمان ملل از منبع پولی پرداخت خواهد شد که در کره جنوبی بلوکه شده است. افزون بر این، عنوان شده که کوواکس بیش از ۴ میلیون دوز واکسن آسترازنکا به ایران خواهد داد. این موضوع نشان میدهد که درباره جابهجایی پول با ایران نیز همکاریهایی صورت گرفته است.مذاکرات ایران با کشورهای همسایه مانند عراق و عمان برای دریافت پولهای بلوکه شده ادامه دارد و در هفتههای اخیر، رایزنیهای زیادی با مقامات کرهای نیز صورت گرفته است. مجموع این عوامل و اخبار نشان میدهد که فشار حداکثری رو به تقلیل است. با این حال، هنوز موضع شفافی از سوی آمریکا در مورد برجام اتخاذ نشده و این مساله موجب شده است که بازار نسبت به لغو تحریمها تردید کند. معاملهگران روز پنجشنبه از اینکه بایدن درباره ایران سخن نگفت، دلگرم شدند و خریدهای خود را افزایش دادند. در بازار سکه نیز معاملهگران با تکیه بر دلار خریدهای خود را بالا آوردند و توانستند فلز گرانبهای داخلی را به کانال ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی ببرند. در روزهای اخیر سکه بیشتر از اونس طلا، به روند بهای دلار دقت کرده است.
۷ : پرداخت یارانه ها بلاتکلیف می شود
رد کلیات لایحه بودجه در مجلس باعث بلاتکلیفی ارز ۴۲۰۰ تومانی و یارانه ها و پروژههای عمرانی در سال آینده خواهند شد.
عدم تصویب بودجه در مجلس و رد کلیات آن در عین حال که اعتراضی نسبت به نحوه بودجهنویسی دولت بود، باعث سقوط بازارهای پولی همچون بورس و تزریق بیثباتی به بازارهای دیگر بود به نحوی که قیمت کالایی همچون خیار از مرز ۲۰ هزار تومان نیز عبور کرد و بر اساس شاخص برابری دلار، نزدیک به ۹۰ سنت قیمت خورد.
عدم شفافیت افزایش مییابد
این استاد دانشگاه در واکنش به اقدام مجلس در رد کلیات لایحه بودجه،اظهار داشت: هرچند لایحه بودجه پیشنهادی دولت سرشار از ایرادات و اشکالات اساسی بود اما رد این لایحه توسط مجلس باعث تشدید بیثباتی پولی و کاهش انضباط پولی و مالی در کشور خواهد شد. دولت در این شرایط از زیر بار همین پاسخگویی محدود و ناچیز خود هم شانه خالی میکند و احتمالا عدم شفافیت در کشور با افزایش چشمگیری مواجه خواهد شد. در صورتی که دولت نتواند در بازه زمانی تعیین شده بودجه را اصلاح و تقدیم مجلس کند، احتمالا برای چندمین بار در سالهای اخیر با پدیده مخرب بودجه چند دوازدهم مواجه خواهیم شد.
۸ : اظهارات مهم دژپسند درباره FATF
فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد و دارایی، در پاسخ به این سوال که آیا از سوی دولت کسی در جلسات کمیسیون مجمع تشخیص پیرامون بحثFATF حضور پیدا می کند، گفت: بله جلسات برگزار می شود خانم جنیدی به عنوان نماینده دولت تعیین شده است دستگاه ها قرار شده همکاری کنند و از سوی وزارت اقتصاد هم امیری که رئیس FIU است در جلسات شرکت می کند.
او در ادامه در رابطه با اینکه به نظر شما سرانجام این لوایح چه می شود گفت: در جلسه کمیسیون در دست بررسی است و امیدواریم که به سرانجام برسد و تصمیمی گرفته شود که به نفع اقتصاد کشور باشد
او در مورد ورود پرسپولیس و استقلال به بورس پاسخ داد: در صورت فراهم شدن شرایط آماده عرضه ایم، باید بازار آمادگی داشته باشد. برنامه مفصلی در این زمینه داریم، اساسنامه تبدیل سهامی خاص به سهامی عام امضا شده است. تصمیم ما برای عرضه سهام این دو باشگاه جدی است مگر اینکه مسائل خاص بوجود آید که اعلام می کنیم.
۹ : توصیه ای اقتصادی به مردم درباره خرید مرغ
یوسف خانی، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان مرغ و ماهی تهران گفت: در عرضه مرغ به بازار کمبود نداریم و مردم مرغ را در برخی از مغازه های عرضه پروتئین در سطح شهر گران نخرند.
«مهدی یوسف خانی» افزود: هرچند که در روزهای پایانی سال قرار داریم و ممکن است مصرف مرغ در بین خانواده ها افزایش یابد، اما کمبود مرغ در بازار وجود ندارد.
قیمت نرخ مصوب مرغ ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان مرغ و ماهی تهران با بیان اینکه قیمت مصوب مرغ ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان است، اظهارداشت: همه واحدهای صنفی و مغازه داران در سطح شهر موظف هستند مرغ را به قیمت مصوب به مردم عرضه کنند.
یوسف خانی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی ازمغازه های سطح شهر مرغ هر کیلومرغ را ۲۵ و ۲۶ هزار تومان به مشتریان خود می فروشند، تصریح کرد: این مغازه ها چون مرغ را گران می خرند لذا مجبورند گران بفروشند، مردم نباید از این مغازه ها خرید کنند.
این مقام مسئول در اتحادیه صنف فروشندگان مرغ و ماهی تهران اظهارداشت: به همه واحدهای صنفی فروشندگان مرغ اعلام می کنیم که مرغ به قیمت مصوب را به هر مقداری که نیاز دارند می توانند از میدان بهمن تهیه کنند و از خرید مرغ عمده به قیمت گران برای عرضه به مردم خودداری کنند چون مرغ به اندازه نیاز در بازار است.
مردم هرگونه گرانفروشی مرغ را می توانند به شماره ۱۲۴ اطلاع دهند
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان مرغ و ماهی تهران تاکید کرد: با این حال مردم هرگونه گرانفروشی مرغ را می توانند به شماره ۱۲۴ سازمان تعزیرات و یا شماره تلفن ۸۸۳۰۲۲۴۷ اتحادیه صنف فروشندگان مرغ و ماهی تهران اطلاع دهند تا مورد رسیدگی قرار گیرد.
یوسف خانی در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت تخم مرغ نیز گفت: عرضه تخم مرغ نسبت به روزهای گذشته بهتر شده ولی هنوز هم در عرضه تخم مرغ کمبود داریم و به همین علت قیمت آن در بازار با نرخ مصوب تفاوت دارد.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان مرغ و ماهی تهران بیان کرد: تا حدودی در تامین تخم مرغ مورد نیاز بازار کمبود داریم و هم اکنون میزان توزیع تخم مرغ جوابگوی بازار نیست اما به تدریج وضعیت عرضه تخم مرغ در روزهای آینده بهتر خواهد شد.
قیمت مصوب تخم مرغ ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان
این مقام مسئول دراتحادیه صنف فروشندگان مرغ و ماهی تهران افزود: هم اکنون قیمت مصوب تخم مرغ ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان است و به اندازه کافی در میادین میوه و تره بار با نرخ مصوب به مردم عرضه می شود.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان مرغ و ماهی تهران در خصوص عرضه مرغ و تخم مرغ در روزهای پایانی سال و شب عید به گفت: مردم نگران نباشند الحمدالله مرغ در میدان بهمن، واحدهای صنفی و میادین میوه و تره بار به اندازه کافی توزیع می شود.
گزارش میدانی در روز یکشنبه ۱۹ بهمن ماه سال جاری از میادین میوه و تره بار صادقیه و قزل قلعه تهران حاکی از است که عرضه تخم مرغ و مرغ در این میادین به نرخ مصوب تنظیم بازار است.
هم اکنون هر ۳ غرفه عرضه تخم مرغ و مرغ در میدان قزل قلعه بدون صف انتظار طولانی مرغ و تخم مرغ مورد نیاز مردم را به قیمت تنظیم بازار عرضه می کنند و ازدحام زیادی در این غرفه ها دیده نمی شود.
۱۰ : خداحافظ کارتهای بانکی
آذری جهرمی، وزیر ارتباطات در صفحه شخصی خود با اشاره به تصمیم رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر حذف تدریجی استفاده از فیزیک کارت خرید در صفحه شخصی خود نوشت: خداحافظ کارتهای بانکی و سلام بر پرداختهای موبایل محور.
لازم به ذکر است؛ عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در تازهترین یادداشت اینستاگرامی خود نوشت: بانک مرکزی، به منظور ایجاد تسهیل در پرداختهای الکترونیکی، بزودی، از پروژه استفاده از موبایل برای انجام تراکنشهای خرید در فروشگاهها و لذا حذف تدریجی استفاده از فیزیک کارت خرید را رونمایی میکند.
این روش پرداخت، با استانداردهای معتبربینالمللی سازگار میباشد و بهصورتی کاملاًامن، این امکان رافراهم میسازد که مشتریان بانکها بتوانند با وارد کردن مشخصات کارتهای خود به درون موبایل، بدون تماس باکارتخوان، تراکنشهای لازم را انجام دهند.
انجام تراکنشهای خرید، با استفاده از موبایل، علاوه برسهولت کاربری میتوانددر رعایت پروتکلهای بهداشتی در شرایط کرونایی مفید و مؤثر باشد.
۱۱ : مجلس با تحقیق و تفحص از بانکهای خصوصی موافقت کرد
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز با ۱۸۵ رای موافق، ۱۱ رای مخالف و ۳ رای ممتنع از مجموع ۲۲۳ نماینده حاضر در جلسه علنی با تحقیق و تفحص از بانک های خصوصی موافقت کردند.
سیدمهدی طغیانی با اشاره به محورهای این تحقیق و تفحص، گفت: ۱۰ بدهکار بزرگ به هر بانک بر اساس آیین نامه ذی نفع واحد بانک مرکزی، میزان تسهیلات پرداختی و تعهدات به اشخاص مرتبط با آیین نامه بانک مرکزی، میزان تسهیلات پرداختی و تعهدات کلان با تعریف آیین نامه بانک مرکزی، وضعیت ذخیره گیری مطالبات مشکوک الوصول هر بانک، دلایل ایجاد و ماندگاری بدهی این بانک ها به بانک مرکزی، میزان دارایی های موهومی هر بانک و بررسی تخلفات حسابرس مستقل هر بانک از جمله محورهای این تحقیق و تفحص است.
وی تصریح کرد: از زمان ظهور مجدد بانکداری غیردولتی در اوایل دهه ۸۰، نظارت بر حوزه بانکی و پاسخگویی شبکه بانکی با مشکلات عدیده ای مواجه بوده است.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: بررسی دقیق مساله نشان دهنده پدیده های ناگواربسیار زیادی است که طی بیش از دو دهه فعالیت بانک های خصوصی در اقتصاد ایران ظاهر شده و خسارت های زیادی را به اقتصاد کشور وارد کرده است.
طغیانی بیان کرد: شرکت داری بانک های خصوصی و نقض مقررات بانک مرکزی منجر به سمی شدن بخشی از دارایی های بانک ها می شود و همچنین عدم رتبه بندی بانک های خصوصی مبتنی بر شاخص های سلامت بانکی و عدم شناسایی ذینفع واحد و اشخاص وابسته در اعطای تسهیلات زمینه شکل گیری فسادهای کلان را به وجود آورده است و ضرورت این تحقیق و تفحص را نشان می دهد.
۱۲ : اکسپو ۲۰۲۰ فرصتی فوق العاده برای جذب سرمایه گذار
میرظفرجویان گفت: حضور ما در مهمترین رویداد نمایشگاهی جهان بزرگترین فرصتی است که بتوانیم اقتصاد، تاریخ، تمدن و فرهنگ کشور خود را به رخ جهانیان بکشیم.
مهرماه سال ۱۴۰۰ بزرگترین رویداد نمایشگاهی جهان در کشور امارات و شهر دوبی برگزار خواهد شد. اکسپو را بعد از جام جهانی و المپیک بزرگترین رویداد بین المللی در جهان قلمداد می کنند که هر ۵ سال یکبار برگزار می شود. از طرفی خاورمیانه برای نخستین بار میزبان چنین رویداد نمایشگاهی در سطح بین المللی است. همین موضوع فرصتی است تا با بهره گیری از ظرفیت های بی شمار اکسپو بتوان گردشگران و سرمایه گذاران متععدی را به سمت کشور جذب کرد.
تاریخ برگزاری اکسپو ۲۰۲۰ دوبی، مهرماه سال جاری تعیین شده بود اما شیوع پاندمی کرونا تمام برنامه ریزی های قبلی را لغو کرد. بنابراین این رویداد با یک سال تاخیر و در مهرماه ۱۴۰۰ برگزار خواهد شد.
اما کشور ما تا کنون چه اقداماتی جهت حضور در این رویداد بزرگ جهانی انجام داده است؟ برنامه های ایران در مدت زمان برگزاری این رویداد بزرگ چیست و ساخت پاویون ایران در کدام مرحله است؟
تسریع در پیشرفت ساخت پاویون ایران
معاون فنی مهندسی نمایشگاه بین المللی و مسول کمینه فنی و معماری اکسپو ۲۰۲ در ادامه گفت: متاسفانه در ۸ ماه اخیر اقدام شایان توجهی در خصوص ساخت پاویون ایران انجام نگرفته بود. به لطف خدا پس از آغاز به کار آقای دکتر زمانی به عنوان ریاست شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی ج.ا.ایران و تاکید ایشان بر سرعت عملیات، فعالیت ها شدت بیشتری گرفته و فونداسیون پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۰ به اتمام رسیده است و فولاد مورد نیاز برای ساخت سازه سالن نیز در چند روز اخیر وارد سایت نمایشگاه شد. به امید خدا از همین هفته ساخت سازه نیز شروع خواهد شد. تقریبا تا اواخر فوریه سازه شکل خواهد گرفت و پس از آن تا خرداد سال آینده کل ساختمان به اتمام خواهد رسید.
میرظفرجویان در ادامه عنوان داشت: آخرین جلسه ستاد اکسپو با حضور وزیر صمت برگزار شد. در آن جلسه مقرر شد که منویات آقای مهندس رزم حسینی مقام عالی وزارت در حوزه محتوا به کار گرفته شود. در همین راستا تصمیم گرفته شد سالن ها در چگونگی چیدمان و نوع محصولاتی که به بازدیدکنندگان ارائه می شود و همچنین به نمایش گذاشتن قدرت اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی مردم ایران از محتوای بالایی برخوردار باشند.
کسب درآمد از فرصت بی نظیر اکسپو
مسئول کمیته فنی و معماری اکسپوی ۲۰۲۰ دوبی همچنین خاطرنشان کرد: حضور ما در مهمترین رویداد نمایشگاهی جهان بزرگترین فرصتی است که بتوانیم اقتصاد، تاریخ، تمدن و فرهنگ کشور خود را به رخ جهانیان بکشیم و با جذب سرمایه و گردشگران خارجی و همچنین فروش کالاهای ایران کسب درآمد کنیم. این درآمد ممکن است در کوتاه مدت از فروش کالاها یا عقد قرارداد با کشورهای خارجی باشد اما در نگاه بلندمدت حضور ما در این گونه مجامع بین المللی بهترین فرصت برای معرفی برند کشور خواهد بود. در حال حاضر نیز مشغول برنامه ریزی هایی به منظور چگونگی کسب درآمد از موارد مختلف هستیم.
ساخت سالن های جدید نمایشگاهی در سال ۱۴۰۰
معاون فنی و مهندسی نمایشگاه بین المللی در بخش دیگری از صحبت های خود به موضوع نمایشگاه های داخلی اشاره کرد و گفت: برای ساخت سالن های جدید در سال ۱۴۰۰ برخی شرایط سرمایه گذاری در داخل مجموعه را احصا کرده ایم. مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه ها نیز بر تسریع برنامه ریزی برای ساخت سالن های مورد نیاز تاکید ویژه ای داشته اند. سرمایه گذاری در نوسازی و بهسازی سالن ها نیز مورد تاکید قرار گرفته است و اقدامتی نیز در این خصوص انجام خواهد شد. به امید خدا با فراخوان هایی که تهیه خواهیم کرد و با توجه به مدل های مالی مد نظر شرکت سهامی نمایشگاه ها اقدام به جذب سرمایه گذار برای ساخت، نوسازی و بهسازی سالن ها خواهیم کرد.
وی افزود: استفاده از فرصت های متعدد در حوزه فنی نمایشگاه ها و بهره وری کامل از ظرفیت بی نظیر اکسپو از عمده اقداماتی است که در سال آینده به صورت ویژه به آن ورود خواهیم کرد. به روزرسانی سالن ها از نظر خدمات ساختمانی و ارائه خدمات به بازدیدکنندگان و مشارکت کنندگان نیز از جمله اقداماتی است که در سال آینده در مرکز توجهات ما قرار خواهد گرفت. بهینه سازی سیستم های حرارتی و برودتی و همچنین بهینه سازی سیستم برق نیز از دیگر اقداماتی است که در سال ۱۴۰۰ تغییرات عمده ای در آن ها ایجاد خواهد شد.
لزوم افزایش آگاهی جامعه نسبت به اهمیت اکسپو
میرظفرجویان در پایان تاکید کرد: برگزاری اکسپو۲۰۲۰ دوبی با توجه به نزدیکی به کشور ما، فرصت بی نظیری برای حوزه صنعت، اقتصاد، هنر و فرهنگ کشور است. استفاده از ظرفیت های بالقوه و بالفعل کشور و ارائه در اکسپو نیازمند افزایش آگاهی جامعه نسبت به اهمیت اکسپو است. در اکسپو اهداف متعددی نهفته است که باید بتوانیم ظرف مدت ۶ ماه نهایت استفاده از این فرصت را ببریم.
۱۳ : رونمایی اسکناسهای جدید در بانک مرکزی
از سه اسکناس جدید هزار تومانی، ۲ هزار تومانی و پنج هزار تومانی در بانک مرکزی با چهار صفر کمرنگ رونمایی شد.
توزیع ایران چکهای ۱۰۰ هزار تومانی و اسکناسهای ۱۰ هزار تومانی جدید نیز از امروز آغاز شد.
به منظور اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی در آینده چهار صفر این اسکناسها کمرنگ چاپ شده است.
۱۴ : تصمیم بانک مرکزی برای اخذ مابهالتفاوت ارزی از کالاهای وارداتی
اداره سیاستها و مقررات ارزی بانک مرکزی، دستورالعمل نحوه اخذ مابهالتفاوت ارزی را به شعب ارزی بانکهای عامل ابلاغ کرد. بر اساس بخشنامهای که به امضای سیدعلی شعیبی و علی قاسمی از اداره سیاستها و مقررات ارزی بانک مرکزی رسیده، اعلام شده است:
در ارتباط با اعتبارات / بروات اسنادی و حوالههای ارزی که قبل از تاریخ ۹۷/۵/۱۶ تأمین ارز تمام یا بخشی از مبالغ آنها با نرخ رسمی (معادل ۴۲,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار) و یا کمتر از طریق بانک یا سامانه نیما انجام شده باشد و تعرفه کالای مربوطه مشمول ضوابط پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز بابت تغییر گروه کالایی از ۱ به ۲ نگردد، صدور اعلامیه تأمین ارز و یا رفع تعهد ارزی علاوه بر ارائه پروانه گمرکی مطابق از نظر کمی و کیفی، با شرایط ثبت سفارش و سایر مدارک مرتبط، منوط به پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز مترتب، بابت ارز تأمینی قبل از ۹۷/۵/۱۶ با اخذ تعهدنامه و وثایق و تضامین کافی، طی شش ماه از تاریخ ترخیص به حساب خزانه داری کل کشور نزد این بانک و به شرح زیر خواهد بود:
الف) در ارتباط با اعتبارات / بروات اسنادی که تعرفه کالاهایی آنها به استناد نامه عمومی شماره ۱۸۸۹۳۱/۹۷ مورخ ۹۷/۶/۳ و پیرویهای بعدی آن مشمول پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز به میزان ۲۸,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار میباشند، در صورت ترخیص کالا در سال ۹۷ مابهالتفاوت نرخ ارز به میزان معادل ۲۸,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار در صورت ترخیص کالا در سال ۱۳۹۸ و تا قبل از تاریخ این نامه عمومی، مابهالتفاوت نرخ ارز به میزان معادل ۴۸,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار و در صورت ترخیص کالا از تاریخ این نامه عمومی به بعد، مابهالتفاوت نرخ ارز از تاریخ تأمین ارز تا روز ترخیص بر مبنای بازار دوم( نرخ اعلامی در سامانه معاملات الکترونیکی ارز ETS) از واردکننده دریافت و واریز گردد.
ب) در ارتباط با اعتبارات / بروات اسنادی که تعرفه کالاهای آنها به استناد نامه عمومی شماره ۱۸۸۹۳۱/۹۷ مورخ ۱۳۹۷/۶/۳ و پیروهای بعدی آن معاف از پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز به میزان ۲۸,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار میباشند؛ چنانچه تعرفه کالایی مربوطه در جداول شماره (۱)، (۲)، (۳)، (۴) و (۵) از نامه عمومی شماره ۳۶۳۲۰۲/۹۸ مورخ ۱۳۹۸/۱۰/۲۱ درج نگردیده است، در صورت ترخیص کالا در سال ۱۳۹۷ معاف از پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز به میزان معادل ۲۸,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار میباشند. در صورت ترخیص کالا در سال ۱۳۹۸ و تا قبل از تاریخ این نامه عمومی مابهالتفاوت نرخ ارز به میزان معادل ۲۰,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار و در صورت ترخیص کالا از تاریخ این نامه عمومی به بعد، مابهالتفاوت نرخ ارز از تاریخ تأمین تا روز ترخیص بر مبنای بازار دوم( نرخ اعلامی در سامانه معاملات الکترونیکی ارز ETS) از واردکننده دریافت و واریز گردد.
ج) ماشین آلات، قطعات و تجهیزات خطوط تولیدی برای شرکتهای تولیدی وارده از محل اعتبارات / بروات اسنادی و حوالههای ارزی، در صورت ارائه اسناد حمل در طول سررسید اعتبارات / برات و مهلت مقرر بابت حواله ارزی، منوط به تائید دوره ساخت توسط معاونت امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت از پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز معاف خواهند بود.
د) در ارتباط با کالاهای مربوط به آن دسته از حوالههای ارزی موضوع بندهای (۴) و (۵) از نامه عمومی ۳۶۳۲۰۲/۹۸ مورخ ۹۸/۱۰/۲۱ و تبصره (۱) ذیل بند (۴) از نامه عمومی ۱۲۹۸۸۲/۹۹ مورخ ۱۳۹۹/۴/۳۱ در صورت ترخیص از تاریخ این نامه عمومی به بعد، مابهالتفاوت نرخ ارز از تاریخ تأمین تا روز ترخیص بر مبنای بازار دوم ( نرخ اعلامی در سامانه معاملات الکترونیکی ارز ETS) از واردکننده دریافت و به حساب خزانه واریز گردد.
۲- در موارد مشمول پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز وفق بند ۱ فوق و بابت تغییر گروه کالایی از ۱ به ۲ تاریخ رسید مالی مندرج در پروانه گمرکی الکترونیکی حاکی از ترخیص قطعی کالا به عنوان تاریخ ترخیص و مبنای اخذ مابهالتفاوت نرخ ارز تعیین میگردد. در مواردی که کالاهای وارده به صورت حداقل اسناد / حمل یکسره قبل از تاریخ سررسید مالی از درب گمرک خارج گردیده است، تاریخ خروج کالا از درب گمرک، حسب تائید گمرک ذیربط مبنی بر تعیین تاریخ خروج کالا از محل اسناد ارائه شده به آن بانک به عنوان تاریخ ترخیص و مبنای اخذ مابهالتفاوت نرخ ارز تعیین میگردد.
۳- تبصره (۱)، ذیل بند (۱) از نامه عمومی شماره ۱۰۶۲۹۰/۹۹ مورخ ۹۹/۴/۱۲ کان لم یکن تلقی میگردد. ضمناً در مواردی که از محل تبصره مذکور کالا ترخیص و رفع تعهد ارزی با اخذ مابهالتفاوت نرخ ارز به میزان ۴۸,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار صورت پذیرفته باشد، ضروری است آن بانک نام شرکت، شماره ثبت سفارش، شماره و تاریخ پروانه گمرکی، تناژ و ارزش محموله را به سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان اعلام نماید.
۱۵ : وزیر صمت: با مداخله مستقیم دولت در بازار مخالفم
علیرضا رزمحسینی در نشست با فراکسیون اصناف و اشتغال مجلس شورای اسلامی و تشکلها و انجمنهای صنفی، افزود: به عنوان نمونه در حوزه کنترل قیمتها معتقدم که کار باید در دست خود بازاریان باشد، البته مداخله دستوری با نظارت متفاوت است و اعتقاد دارم که باید از ابزارهای بازار مانند تعرفههای وارداتی و حقوق گمرکی برای تنظیم بازار استفاده کرد.
وی، تسهیل در امر واردات و ارتقاء صادرات را از اولویتهای این وزارتخانه و مرتبط با اصناف دانست و اضافه کرد: به دنبال فراوانی کالا در بازار برای کنترل قیمتها و نظارت بر بازار هستیم، اما نظام توزیع نیز به دنبال این افزایش عرضه باید مدیریت و ساماندهی شود که در این زمینه همراهی و مشارکت مجلس شورای اسلامی و فراکسیون تخصصی اصناف مثمر ثمر است.
رزم حسینی با اشاره به اجرای مدل و الگوی توسعه پایدار با استفاده از ظرفیت شرکتهای بزرگ صنعتی و معدنی کشور، گفت: در حوزه اصناف نیز باید از این گونه مدلهای تجربه شده برای توسعه استفاده شود و بسته حمایت مالی همانند بسته تعریف شده در حوزه صنعت و معدن در این حوزه نیز تعریف شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: باید خیران توسعه توسط اصناف و بازاریان تشکیل شود و از بازرگانان و اصناف شرافتمند برای مشارکت در این تشکل مردمی دعوت به عمل آید.
رزم حسینی با اشاره به اینکه دنیا به سمت فروشگاههای بزرگ رفته است، یادآوری کرد: البته راه اندازی این فروشگاهها باید با ساختار شهرسازی و نوع هزینه و درآمد کشور ما نیز مقایسه گردد.
وی همچنین ظرفیت فراکسیون اصناف مجلس را برای تدبیر و تغییرات لازم و مورد نیاز در قانون انتخابات اصناف مثمرثمر دانست و گفت: اگر جایی ضرورت دارد، تغییراتی که به مصلحت صنوف است با همراهی مجلس انجام شود.
استفاده بیشتر از ظرفیتهای صنوف در این شرایط حساس کنونی
رزم حسینی همچنین با تاکید بر استفاده بیشتر از ظرفیتهای صنوف در این شرایط حساس کنونی، افزود: هر جا کار به اهلش سپرده شده به درستی جلو رفته است که در حوزه بازار نیز باید اینگونه باشد و وزارت صمت در راستای وظایف ذاتی خود همواره یکی از دستگاههای حامی بازار است.
در این جلسه جمعی از اعضای فراکسیون اصناف و تشکلهای صنفی به بیان مهمترین نقطه نظرهای خود در حوزه بازار و اصناف پرداختند.
نظارت بر قیمتها، تقویت عملی شبکه توزیع، حمایت واقعی از اصناف آسیب دیده بر اثر کرونا، ساماندهی فعالیت همزمان اتحادیههای موازی، تسهیل فرایندهای صدور جوازهای کسب، آموزش اصناف، استفاده از ظرفیت اصناف برای اعتماد آفرینی در جامعه، اصلاح برخی قوانین انتخابات اصناف، تغییر ضوابط اولیه تاسیس فروشگاه زنجیرهای از جمله زیربنایی، تجاری و جانمایی، توسعه ظرفیت نظام صنفی برای توزیع تولیدات داخلی و مواد اولیه، صادر کردن کالاها توسط واسطههای غیر صنفی غیر ایرانی و فشار بر صنوف کشورمان در این حوزه، از مهمترین دیدگاههای اعضای فراکسیون اصناف و تشکلهای صنفی در این نشست بوده است.
۱۶ : مسکن ملی برای مردم چقدر تمام می شود؟
مجتبی یوسفی گفت: کسانی که وارد سفتهبازی میشوند باید سریعتر از این بازار خارج شوند؛ متأسفانه شرایط به صورتی است که داشتن مسکن و سرپناه برای خیلیها آرزو شده است.
عضو کمیسیون عمران مجلس با انتقاد از وام ۱۰۰ میلیونی با سود ۱۸ درصد برای مسکن ملی گفت: این کار دردی دوا نمیکند و این سود بسیار زیاد است.
مجتبی یوسفی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی امروز (دوشنبه ۲۰ بهمن) در جلسه علنی و در جریان بررسی طرح جهش تولید و تأمین مسکن اظهارکرد: کسانی که وارد سفتهبازی میشوند باید سریعتر از این بازار خارج شوند؛ متأسفانه شرایط به صورتی است که داشتن مسکن و سرپناه برای خیلیها آرزو شده است.
وی افزود: دولت در طرح اقدام ملی مسکن به دنبال اعطای وام ۱۰۰ میلیونی به مردم است و عملا خانههای این طرح ۴۰۰ میلیون تومان برای مردم هزینه خواهد داشت این در حالی است که اگر میتوانست ۳۰۰ میلیون تومان آورده برای خرید مسکن داشته باشد که تا کنون خانهدار شده بود همچنین وام با سود ۱۸ درصد بسیار زیاد است و برای مردم پرداخت آن بسیار سخت است.
عضو کمیسیون عمران مجلس گفت: وزارت راه در طول یکسال گذشته کارهای بسیار خوبی را در حوزه مسکن انجام دادهاند ولی باید برای اقشار آسیبپذیر و تحت پوشش کمیته امداد و کارگران و کارمندان فکری عاجل شود.
یوسفی افزود: دریافت مالیات از خانه و زمین و… از جیب دلال مسکن خارج میشود و نبایستی دولت به این درآمد نگاه خاص داشته باشد؛ جریمه گرفتن مالیات بر خانههای خالی یا مالیات بر عایدی مسکن و یا معاملات مکرر و زمین مکرر باید برای خانهسازیهای جدید استفاده شود این در حالی است که صدای برخیها در دولت با تصویب این موضوع درآمده و گفتهاند که اگر این موضوع در مجلس یازدهم مصوب شود سرمایهدار از حوزه مسکن خارج میشود.
وی افزود: به نظر میرسد که بعضیها از سرمایهگذاران مسکن که خانه ساخته و آن را رهن و اجاره میدهند و سفتهبازی میکنند حمایت میکند.
۱۷ : مجوز افزایش سرمایه شستا صادر شد
سازمان بورس و اوراق بهادار با افزایش سرمایه ۷۸درصدی از محل سایر اندوختهها، سرمایهگذاری تامین اجتماعی موافقت کرد.
بدین ترتیب سرمایه شستا از ۸ هزار میلیارد تومان به رقم ۱۴هزار و ۲۰۰میلیارد تومان خواهد رسید.
۱۸ : طرح مهم وزارت کشاورزی برای تامین معیشت کشاورزان ضعیف معلق شد
طرح بهبود تناوب زراعی و ارتقای بهرهوری در دیم زارهای کشور که وزارت جهاد کشاورزی با اهداف حمایت از تولیدکنندگان علوفه دیم به عنوان ضعیف ترین بهره برداران کشاورزی به دنبال اجرا بود، به دلیل عدم ترخیص بذور پایه از گمرک معلق شد.
وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از تولید علوفه دیم و تامین بذور پایه این محصولات اساسی با ارسال نامه ای به بانک مرکزی خواستار عدم دریافت مابه التفاوت ارزی نمیایی و رسمی واردات بذور شد تا این محصولات با قیمت کمتری به دست کشاورزان دیم کار علوفه برسد که به گفته خود وزارت جهاد کشاورزی از ضعیف ترین قشر کشاورزان هستند.
بانک مرکزی اما تصمیم گیری در این باره را به ستاد تنظیم بازار محول می کند؛ دبیر ستاد تنظیم بازار نیز اخیرا در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم اعلام کرد که پیرو تصمیم وزارت جهاد کشاورزی است.
بر این اساس با پاسکاری میان دستگاه ها توپ در زمین وزارت جهاد کشاورزی افتاد که خود پیگیر موضوع از بانک مرکزی شد.متن نامه گیلانپور معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب و کارهای کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی به معاون بانک مرکزی به شرح زیر است:
“احتراماً به استحضار می رساند یکی از طرحهای مهم و اساسی کشور بهبود تناوب زراعی و ارتقای بهرهوری در دیم زارهای کشور با اهداف تولید علوفه با استفاده بهینه از آب سبز، بهبود تناوب زراعی و پایداری تولید و بالاخره بهبود معیشت ضعیفترین بهره برداران کشاورزی است.
پس از ۴ سال مطالعه و بررسی میدانی از جمله سازگاری ارقام و محصولات متناوب در استانهای دیم کار، خوشبختانه نتایج بسیار مطلوب و مورد استقبال زارعین قرار گرفت، مهمترین رکن اجرای این طرح توسعه کشت محصولات علوفه ای است و کلید موفقیت آن تامین ارقام مناسب و بذر کافی برای زارعت در اقالیم سرد و معتدل و گرم کشور است.
علیهذا از سال گذشته به پیشنهاد این وزارتخانه شرکت ها اقدام به واردات بذور محصولات علوفهای عمدتاً جدید برای مناطق دیم نموده و علیرغم تهیه مقدمات امر در سال گذشته به واسطه مشکلات ناشی از شیوع بیماری کووید ۱۹ در بخش حمل و نقل و مسدود شدن مرزهای بینالمللی، ورود محمولههای بذر به کشور به سال ۱۳۹۹ موکول و مقارن با تغییر گروه کالایی بذر از گروه ۱ به ۲ شد.
با توجه به اینکه بذور مشروحه با ارز ترجیحی وارد کشور شده و عمدتاً جهت تولید بذر و استفاده در مناطق محروم برای اقشار ضعیف کشاورزان است، خواهشمند است ترتیبی اتخاذ فرمایید تا کالاهای مشروحه ذیل از شمول دریافت مابه التفاوت ارز معاف شوند و در توضیح این بذور تحت نظارت کامل این وزارتخانه موضوع نامه شماره ۱۳۱۱۵/۷۰۰ مورخ ۱۳۹۹/۷/۲۷ با قیمت مصوب توسط سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرفکننده صورت خواهد گرفت.
در پایان مجدداً تأکید میگردد خرید و جذب بذور مورد نظر با قیمت تمام شده با ارز نیمایی توسط کشاورزان عملاً غیر ممکن است و اجرای توسعه علوفه در مناطق دیم که نقش بسزایی در کاهش میزان واردات علوفه به کشور را دارد را با مشکل مواجه خواهد کرد.”
پیرو نامه نگاری فوق غلام رضا پناهی معاون بانک مرکزی بدون توجه اظهارات معاون وزیر جهاد کشاورزی به نامه وی پاسخ داده و تصمیم گیری در این ارتباط را منوط به تصمیم ستاد تنظم بازار و هیئت دولت دانسته است. متن این نامه به شرح زیر است.
“بازگشت به نامه شماره ۹۹/۵۰۰/۶۰۳۹ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۱۳در ارتباط با درخواست های مطروحه مبنی بر تأمین ارز به نرخ رسمی و نیز معافیت ثبت سفارش های مندرج در نامه ارسالی از پرداخت مابه التفاوت نرخ ارز بابت تغییر گروه کالایی از یک به دو به استحضار میرساند حسب مفاد تصویب نامه شماره ۶۳۷۹۳/ت ۵۵۶۳۳ مورخ هیئت وزیران تامین ارز به نرخ رسمی توسط این بانک بابت واردات کالاهای فهرست گروه یک شامل کالاهای اساسی ضروری دارو و ملزومات و تجهیزات پزشکی و برای سایر کالاها گروه دوم از طریق بازار دوم ارز مجاز اعلام گردیده است.
لذا تخصیص و تامین ارز به نرخ رسمی بابت ثبت سفارش های مذکور خارج از حوزه تصمیمگیری این بانک خواهد بود مزید استحضار به استناد نامه شماره ۹۹ م/۲۲۱۴۰۸ مورخ ۱۳۹۹/۳/۱۹کارگروه تنظیم بازار ثبت سفارش های مذکور در صورت ترخیص کالا پس از ۲۰ فروردین ۱۳۹۹ مشمول اخذ مابهالتفاوت نرخ ارز بابت تغییر گروه کالایی خواهند بود بر این اساس و به لحاظ ارتباط موضوع خواهشمند است لزوم مراتب را به به کارگروه تنظیم بازار منعکس و نتیجه را جهت اقدامات بعدی به این بانک ابلاغ فرمایند.”
۱۹ : رویکرد بانکمرکزی برای مقاومسازی اقتصاد
معاون اقتصادی بانکمرکزی گفت: بانکمرکزی و شبکه بانکی امسال در حوزه تسهیلاتدهی به فعالان اقتصادی بسیار خوب عمل کردند و یکی از دلایل اصلی رشد اقتصادی، حمایتی است که بانکها از فعالان اقتصادی داشتند.
پیمان قربانی درخصوص کمک به رشد اقتصادی اظهار کرد: مهمترین کمکی که بانکمرکزی میتواند به رشد اقتصادی بکند، اول از همه ایجاد فضای با ثبات و مهار تورم در سطح پایین و پایدار در اقتصاد است، در کنار این امر، مباحث تسهیلاتدهی به فعالیتهای اقتصادی و سایر امور شکل میگیرد.
معاون اقتصادی بانکمرکزی خاطرنشان کرد: خوشبختانه بهرغم اینکه در دو سال گذشته، اوج التهابات را داشتیم، اقتصاد کشور توانست مسیر خودش را بازیابی کند، با وجود محدودیتهایی که بر تولید و صادرات نفت اعمال شده بود، بخش غیرنفتی در سال گذشته تا فصل سوم، رشد و مسیر خوبی را طی کرده بود و در فصل چهارم هم بهرغم بحث بیماری کرونا، رشد غیرنفتی مثبت بود. در سالجاری، در فصل اول، رشد اقتصادی بدون نفت، در سطح منفی ۶/ ۰ درصد بود و رشد اقتصادی بدون نفت در فصل دوم به ۲/ ۳ درصد رسید. رشد اقتصاد با نفت در فصل اول ۹/ ۲- درصد رسید و در فصل دوم به ۱/ ۵ درصد رسید. در مجموع ما در شش ماهه سال ۹۹، رشد اقتصادی با نفت معادل ۳/ ۱ درصد و رشد اقتصادی بدون نفت ۴/ ۱ درصد را تجربه کردیم. این درحالی است که خیلی از کشورها، انقباض ۲۰ درصدی را در اقتصادشان تجربه کردند.بانکمرکزی و شبکه بانکی امسال در حوزه تسهیلاتدهی به فعالان اقتصادی بسیار خوب عمل کردند و یکی از دلایل اصلی رشد اقتصادی، حمایتی است که بانکها از فعالان اقتصادی داشتند. رشد بخش صنعت و کارگاههای بزرگ صنعتی در فصل تابستان بسیار خوب و فراتر از انتظارات بود. این نشان میدهد اقتصاد کشور ظرفیت بازیابی توان خودش را دارد و در واقع اتکا به سیاستهای اقتصاد مقاومتی و مقاومسازی اقتصاد، یک رویکرد اصولی است که توسط بانکمرکزی و سایر ارکان اقتصادی کشور باید دنبال شود.معاون اقتصادی بانکمرکزی افزود: یکی از سوالاتی که اغلب پرسیده میشود این است که برنامه بانکمرکزی برای نرخهای سود بانکی چه بوده است؛ در شرایط حالحاضر اقتصادی کشور، سیاستگذاری در زمینه نرخهای سود، از پیچیدگیهای بسیاری برخوردار است. ما از یک طرف تورم بالا را به خاطر التهابات انتظارات تورمی داریم، و از یک طرف ما شوک عرضه منفی تحریمها را داریم، در کنار این شوک عرضه منفی از ناحیه بیماری کرونا در اقتصاد را داشتیم. در اینجا بانکمرکزی در زمینه نرخهای سود با وضعیت پیچیدهای مواجه بوده است.قربانی افزود: بررسیها و ارزیابیهایی که صورت گرفته و تجربیات بینالمللی هم نشان میدهد که اصولا تعدیل نرخهای سود برای مقابله با این شکل از حملات سفتهبازی، کارآیی ندارد. یعنی اینکه فکر کنیم که چون نرخ ارز جهش داشته، حال بیاییم نرخهای سود را به شدت افزایش دهیم که آن را مهار کنیم، در نتیجه این سازوکار، اقتصاد را در یک چارچوب معیوبی گرفتار میکند که هم در واقع آن حملات به خوبی مهار نمیشود چون راهکار مهارش، نرخ سود نیست و هم اینکه صدمه جدی به سرمایهگذاری و تولید در کشور وارد میشود.
۲۰ : بیت کوین از ۴۴ هزار دلار گذشت
خبر سرمایهگذاری ۱.۵ میلیارد دلاری تسلا در بیت کوین باعث شد ارزش این ارز مجازی رکورد زده و از ۴۴ هزار دلار فراتر رود.
بزرگترین ارز مجازی دنیا در روز دوشنبه به دنبال انتشار این خبر که تسلا ۱٫۵ میلیارد دلار در این سرمایه مجازی سرمایهگذاری کرده و آن را به عنوان یک شیوه پرداخت قبول میکند، از ۴۴ هزار دلار گذشت.
ارزش بیت کوین ۱۵ درصد افزایش یافته و به ۴۴۱۴۱ دلار رسیده است. این ارز مجازی در ساعت ۱۵:۰۴ به وقت گرینویچ ۴۳۷۵۶ دلار معامله شد.
تسلا، شرکت آمریکایی سازنده خودروهای الکتریکی در روز دوشنبه اعلام کرد ۱٫۵ میلیارد دلار بیتکوین خریداری کرده است و احتمالاً در آینده نزدیک این ارز مجازی را به عنوان یک شیوه پرداخت قبول میکند.
به این ترتیب، تسلا اولین خودروساز بزرگ است که بیت کوین را به عنوان یک شیوه پرداخت می پذیرد. این شرکت اعلام کرد دلیل خرید بیت کوین به دست آوردن انعطاف پذیری بیشتر جهت متنوع کردن و به حداکثر رساندن سود نقدینگی آن بوده است.
الون ماسک، موسس تسلا، اخیراً گفته بود درست است که دیر رسیده ولی حالا یکی از حامیان ارز دیجیتال بیت کوین است: «من باید هشت سال پیش بیت کوین میخریدم. در حال حاضر فکر میکنم بیت کوین چیز خوبی است و یکی از حامیان آن هستم».
سهام تسلا دو درصد افزایش یافت. این شرکت به سرمایه گذاران در مورد بی ثباتی قیمت بیتکوین هشدار داده است.
دوست داران بیت کوین این سرمایه دیجیتال را محافظی در برابر تورم می دانند چون این نگرانی وجود دارد که بسته کمکی ۱٫۹۲ تریلیون دلاری بایدن اقتصاد را با چالش بیشتری مواجه کند.
بیل میلر، سرمایهگذار مشهور آمریکایی، طرح خود برای سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیون دلاری در بیت کوین پرده برداشته است.
تحلیلگران عقیده دارند یکی از دلایل رشد ارزهای مجازی توجه شخصیتهای معروف مثل الون ماسک به آن بوده است.
- محمد شجاعی
- کد خبر 29199
- بدون نظر
- پرینت