۱: دولت از کسب و کارهای آسیب دیده ناشی از تعطیلات حمایت می‌کند
رئیس جمهور گفت: دولت تصمیم گرفته است برای گروه‌های هدف و اقشار آسیب‌پذیر که در اثر تعطیلی کسب و کار آنان دچار آسیب خواهد شد، اقدامات حمایتی را در نظر بگیرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، یکصد و هشتاد و دومین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی به ریاست حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور برگزار شد و در ادامه مباحث جلسه گذشته، رئیس سازمان برنامه و بودجه گزارشی از روند آماده سازی و نهایی شدن لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ ارائه کرد.
رئیس جمهور با تاکید بر اولویت تدوین لایحه بودجه بر اساس واقعیت‌های اقتصادی و در عین حال تداوم برنامه‌های توسعه کشور، رشد و رونق تولید و ایجاد گشایش در معیشت مردم و اقشار کم برخوردار گفت: مقاومت ملت ایران در بیش از دو سال و نیم جنگ اقتصادی بی سابقه با دشمنان قسم خورده به ثمر نشسته است و زمینه‌های بهبود در شرایط اقتصادی مردم فراهم شده است و با وجود لطمات و صدمات سختی که به اقتصاد کشور وارد شد، دولت با حمایت و همکاری مردم اجازه نداد تحریم کنندگان به اهداف شوم خود برسند.
روحانی ادامه داد: از این نظر با عنایت به اهداف لایحه بودجه سال آینده و با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده، با امیدواری می‌توانیم اعلام کنیم وضعیت اقتصادی کشور رو به بهبودی و رونق قرار خواهد گرفت.
رئیس جمهور پس از گزارش کارگروه اقتصادی کرونا در خصوص وضعیت اقتصادی و مشکلاتی که در اثر تعطیلی‌ها برای برخی از مشاغل و کسب و کارها در دور جدید اعمال محدودیت‌های شدید ایجاد خواهد شد، با اشاره به ضرورت اعمال این محدودیت‌ها با هدف حفظ جان و سلامت مردم اظهار داشت: بی تردید در مسیر اجرای این محدودیت‌ها افراد کم برخوردار با مشکلاتی روبرو خواهند شد از این رو با وجود همه مشکلات و مضایقی که همه مردم شریف از آنها آگاهند، دولت تصمیم گرفته است برای گروه‌های هدف و اقشار آسیب پذیر که در اثر تعطیلی کسب و کار آنان دچار آسیب خواهد شد، اقدامات حمایتی را در نظر بگیرد.
وی به سازمان برنامه و بودجه مأموریت داد با هماهنگی با وزارت تعاون و بانک مرکزی در خصوص تأمین اعتبارات مورد نیاز این خانوارها اقدام کند.
در پایان این جلسه محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه در گفتگویی با اشاره به اینکه لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ با توجه به حکم قانونی مبنی بر تحویل آن تا ۱۵ آذر ماه به مجلس، آماده شده است، گفت: ۲۱ تبصره‌ای که باید همراه با جداول بودجه تهیه شود، در اختیار وزرا قرار گرفت تا نظرات خودشان را حداکثر تا پایان هفته به سازمان برنامه و بودجه اعلام کنند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: مواردی که لازم است برای آنها تأمین نظر شود یا جلسات مشترکی با دستگاه‌ها برگزار شود، نیز تا پایان هفته انجام خواهد شد تا هفته آینده تبصره‌های الحاقی به ماده واحده نیز در دولت مورد بررسی قرار گیرد و به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که بتوانیم قبل از ۱۵ آذر لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ را به مجلس تقدیم کنیم.
نوبخت اظهار داشت: این لایحه هم از سیاست‌های کلی مربوط به اقتصاد مقاومتی و هم از برنامه اصلاح ساختار بودجه‌ریزی تبعیت می‌کند. سازمان برنامه و بودجه حسب نظر مقام معظم رهبری، برنامه اصلاح ساختار را در سال ۱۳۹۷ آماده و تقدیم شورای عالی هماهنگی اقتصادی کرد، اما از آنجا که این برنامه در شورا تصویب نشد، نهایتاً مجلس شورای اسلامی باید این برنامه را بررسی و تصویب کند.
وی با بیان اینکه از نظر سازمان برنامه و بودجه، برنامه اصلاح ساختار بودجه آماده است و مجلس می‌تواند نسبت به تصویب آن اقدام کند، تصریح کرد: هیچ عذری برای سازمان برنامه و بودجه و مجلس در خصوص اعمال برنامه اصلاح ساختار بودجه در بررسی لایحه بودجه وجود ندارد، چرا که این برنامه اکنون آماده بوده و در اختیار مجلس قرار گرفته و فقط نیاز به تصویب دارد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اینکه مجلس در نظر داشت که تعدادی از موارد مرتبط با برنامه اصلاح ساختار را در همین لایحه هم بگنجانیم، خاطرنشان کرد: نمایندگان آن را به صورت یک طرح قانونی به مجلس تقدیم کردند که امروز قرار است بررسی آن آغاز شود. سازمان برنامه و بودجه بر اساس مواردی که می‌دانست مورد نظر نمایندگان مجلس است، اصلاحات لازم را در لایحه انجام داد و امیدوارم آنچه برای بودجه سال ۱۴۰۰ در نظر گرفتیم با اعمال نظر نمایندگان مجلس منقّح و کامل شده تا بتوانیم از اول سال ۱۴۰۰ آن را به نحو شایسته اجرا کنیم.
۲: ترخیص ۴.٢ میلیون تن مواد اولیه از گمرکها تا پایان امسال
وزیر صنعت، معدن و تجارت (صمت) از ترخیص ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن کالای مواد اولیه تا پایان امسال از گمرکها خبر داد و گفت که احتمالا ظرف یک ماه آینده بنادر از کالاهای اساسی تخلیه خواهند شد.
علیرضا رزم حسینی با اشاره به ترخیص ۴۰۰ هزار تن کالا مواد اولیه تاکنون، اظهار کرد: ترخیص مواد اولیه در سال جهش تولید به افزایش تولید کمک خواهد کرد.
وی همچنین با اشاره ترخیص ۸۰۰ هزار تن کالای اساسی تا آخر هفته گذشته، گفت: احتمالا ظرف یک ماه آینده کلیه کالاهای اساسی مانده در بنادر تخلیه خواهند شد.
رزم حسینی همچنین از رفع تعهد ارزی صادرکنندگانی که برای آنها پرونده قضایی تشکیل شده خبر داد و گفت: واردکنندگانی که از سوی وزارت صمت اولویت بندی شدند می توانند واردات انجام دهند.
وی که در یک برنامه تلویزیونی سخن می گفت، درباره تامین کالای اساسی در دوران کرونا به مردم اطمینان خاطر داد.
گزارش گمرک ایران در ماه‌های اخیر نشان داد که حدود هشت میلیون تن کالا در گمرک و بنادر موجود است که بیش از ۳.۵ میلیون تن آن را کالای اساسی و ۳.۵ میلیون تن کالای اساسی غیر ضروری (شامل ۸۰ درصد مواد اولیه تولید) تشکیل می داد. این در حالی بود که با وجود دستورالعمل هایی که تا پیش از این برای رفع موانع ترخیص در دستور کار قرار گرفته بود، همچنان گره هایی وجود داشت که از مهمترین آنها مسایل ارزی و عدم تخصیص و تامین ارز بود.
اما به دنبال شدت گرفتن انتقادات و تبعات ناشی از دپوی کالاها، در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت تصمیماتی در رابطه با رفع موانع ترخیص به ویژه مشکلات ارزی اتخاذ شد که بر اساس آن صاحبان کالاهای اساسی و مواد اولیه و ماشین آلات و تجهیزات خطوط تولید می توانند از ۱۷ آبان ماه در اسرع وقت نسبت به ترخیص کالا اقدام کنند. آخرین گزارش از وضعیت ترخیص کالاها نیز از این حکایت داشت که طی ۱۰ روز گذشته ۱.۲ میلیون تن کالا از گمرک‌های کشور ترخیص شده است.
۳: همتی: نرخ سود بین بانکی حداکثر ۲۰ درصد تعیین می‌شود
رییس کل بانک مرکزی با اعلام موافقت با افزایش سقف صندوق‌های با درآمد ثابت تا مبلغ ۳۰ هزار میلیارد تومان، گفت: بانک‌ها نیز توافق کرده‌اند با توجه به شرایط برخی از بانکهای ناتراز، نرخ سود بین بانکی را حداکثر ۲۰ درصد تعیین و عملیاتی کنند.
عبدالناصر همتی ر یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: به منظور تقویت بازار سرمایه و نیز ارتقاء نقش بانک ها در اطمینان بخشی به فعالیت سرمایه گذاران در آن بازار، مواردی را به عنوان نظر بانک مرکزی در جلسه عصر دیروز شورای عالی بورس اعلام و تاکید کردم.
وی افزوده است: وجود و گسترش فعالیت‌های صندوق سرمایه‌گذاری فعال در بازار سرمایه، فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاران است، ضمن توصیه به افزایش ظرفیت سرمایه‌گذاری در اینگونه صندوق‌ها، بانک مرکزی نیز برای کمک به تحقق این موضوع در خصوص صندوق هایی که بانک ها مدیریت صندوق را برعهده دارند، افزایش سقف صندوق های با درآمد ثابت را تا مبلغ ۳۰ هزار میلیارد تومان بلامانع می داند.
همتی خاطرنشان کرد: بانک مرکزی تاسیس صندوق های جدید سرمایه گذاری با درآمد ثابت توسط بانک ها را بلامانع می داند.
رییس بانک مرکزی افزود: برای شرکت‌های تامین سرمایه متعلق به بانک‌ها که متقاضی افزایش سرمایه هستند تمهیدات لازم برقرار خواهد شد و از تسهیلات فوق نیز برخوردار خواهند شد.
وی گفت: با توجه به نرخ سیاستی اعلام شده، بانک مرکزی نسبت به این نرخ در بازار بین بانکی پایبند و برنامه ریزی لازم در همین رابطه انجام داده است. بانک ها نیز توافق کرده اند با توجه به شرایط برخی از بانک های ناتراز، نرخ سود بین بانکی را حداکثر ۲۰ درصد تعیین و عملیاتی کنند.
همتی با بیان اینکه عدم رعایت نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار به هیچ وجه مجاز نیست، اضافه کرد: بانک ها ملزم به رعایت نرخ های مصوب سود سپرده ها شده اند، بازرسان حوزه نظارت بانک مرکزی تخلفات گزارش شده در بانک ها را از روز شنبه شروع به رصد کرده اند و برای اعمال قانون گزارش خواهند داد.
به گزارش ایرنا، همتی پیش از این در شهریورماه هم در یادداشتی آورده بود، بانک مرکزی، توسعه بازار سرمایه و افزایش سهم آن در نظام تامین مالی را در چارچوب اصلاح ساختاری اقتصاد و ثبات مالی می داند و از آن حمایت می کند. استقرار نظام عملیات بازار باز و توسعه ابزارها و بازار بدهی دولتی و انتشار گواهی اعتبار مولد را دراین ارتباط پی میگیرد.
بازار بین بانکی یکی از ارکان بازار پول محسوب می‌شود که در آن بانک‌ها و موسسات اعتباری جهت تامین مالی کوتاه‌مدت و ایجاد تعادل در وضعیت نقدینگی خود، با یکدیگر معامله می‌کنند. به عبارت دیگر این بازار برای استقراض و سپرده‌گذاری کوتاه‌مدت در بین بانک‌هاست و بانک‌ها برای تامین نقدینگی مورد نیاز خود به این بازار مراجعه کرده و نرخ سودی در این بازار تعیین می‌شود.
۴: صادرات ۲۳ درصد کاهش یافت / واردات در مقابل صادرات برای ۷۰۰ ردیف تعرفه‌ای
معاون امور صنایع وزارت صمت اظهار کرد: حدود ۶۳۰ ردیف تعرفه برای کالاهای اساسی و حدود ۷۰ تا ۸۰ تعرفه برای کالاهای ضروری اعلام شد که روش تامین ارز آنها می تواند واردات در مقابل صادرات خود، واردات در مقابل صادرات غیر، استفاده از ارز اشخاص و سرمایه‌گذاری خارجی باشد.
مهدی صادقی نیارکی در نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: واردات ما در هفت ماهه به امسال به طور وزنی ۷.۲۸ و به طور ارزشی ۲۱ درصد کاهش پیدا کرده است یعنی کالاهایی که ارزش افزوده بیشتری دارند کمتر وارد شدند در مورد صادرات نیز ۱۸.۲ میلیارد دلار بود که حدود ۲۳ درصد کاهش پیدا کرده است.
نیارکی اضافه کرد: ثبت سفارش ۲.۲ درصد افزایش داشته و تامین ارز ۱۷ درصد کاهش. مراجعات مکرر تولیدکنندگان ما را به فکر انداخته تا در این مورد بررسی بیشتری کنیم، از دو ماه گذشته ۲۶۰ ردیف تعرفه را به طور دقیق کنترل کردیم نسبت به سال گذشته ثبت سفارش ۶ درصد رشد داشته و تخصیص ۱۳ درصد کاهش.
وی افزود: در مورد تامین در حوزه برق و لوازم خانگی ۲۹ درصد کاهش، در صنایع فلزی ۵۴ درصد کاهش، در صنایع معدنی ۷۶ درصد کاهش، در نساجی و پوشاک ۴۹ درصد کاهش و ماشین‌آلات ۵۰ درصد کاهش داشته است که در مجموع در حوزه تامین با ۵۳ درصد کاهش روبه رو بودیم.
وی افزود: این گزارش‌ها منجر به دو مصوبه شد. اولین تصمیمی که تیم اقتصادی دولت در این مورد گرفت مصوبه ۱۳ آبان بود که به ترخیص فوری کالاهای اساسی و ضروری موجود در گمرک بپردازد تعرفه‌هایی که مشمول این طرح بودند را اعلام کردیم و یک میلیون و دویست و کالا تا به اینجا بر اساس این مصوبه آزاد شده است.
معاون امور صنایع وزارت صمت خاطرنشان کرد: مصوبه دوم ماحصل گزارشاتی بود که در وزارت صمت تبیین شده بود و مصوب ۱۲ آبان است. حدود ۶۳۰ ردیف تعرفه برای کالاهای اساسی و حدود ۷۰ تا ۸۰ تعرفه برای کالاهای ضروری اعلام شد که روش تامین ارز آنها می‌تواند واردات در مقابل صادرات خود، واردات در مقابل صادرات غیر، استفاده از ارز اشخاص و سرمایه‌گذاری خارجی باشد این تعرفه با نگاه به کالاهایی که واردات کمتری در آنها داشتیم مشخص شده است.
وی افزود: کسانی که در خارج از کشور ارز دارند باید حساب ریالی خود را اعلام کنند و بعد از نهایی شدن ثبت سفارش کالاهای خود را بگیرند.
وی در مورد سوالی پیرامون کارت‌های بازرگانی غیرتولیدی پرسیده شد گفت: تفکیکی در کارت‌های تولیدی و غیرتولیدی در این سامانه وجود ندارد.
نیارکی همینطور در جواب سوالی در مورد ناقص بودن لیست اقلامی که اعلام شده‌اند، گفت: اگر قرار باشد همه کالاهای واسطه‌ای، مواد اولیه و غیره را وارد لیست کنیم، نزدیک به ۳۰۰۰ تعرفه می‌شد اما به سراغ کالاهایی رفتیم که کمتر وارد شدند تا بتوانند از این فرصت استفاده کند و اگر شرایط نرمال شود می‌شود به لیست اضافه کرد.
۵: تشریح جزییات بزرگترین پیمان تجارت آزاد در جهان/ کودتای تجاری چین یا تغییر پارادایم ابرقدرت؟
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین اظهار کرد: یکی از رسانه‌های غربی تعبیر جنگ و کودتا را برای این قرارداد استفاده کرده اما اینطور نباید به این موضوع نگاه کرد. پذیرش چین به عنوان قدرت اول اقتصادی یک تغییر پارادایم در دنیا است که برای این تغییر مقاومت‌هایی هم صورت میگیرد. همانطور که بعد از جنگ جهانی اول قرار بود انگلیس از ابرقدرتی جهان کنار برود و آمریکا جای آن را در اقتصاد بگیرد، همین پارادایم در مورد آمریکا وجود داشت.
مجیدرضا حریری در مورد قرارداد جدید تجارت آزاد چین و ۱۴ کشور اظهار داشت: این قرارداد روی اقتصاد جهانی تاثیر مثبتی دارد. کشورهای عضو آسه‌آن سالیان سال است که با چین قراردادهای دوجانبه داشتند، ۱۰ کشور عضو آسه‌آن هستند که بیشتر در حوزه اقیانوس آرام هستند مثل کامبوج، لائوس، برمه، میانمار، فیلیپین، مالزی، سنگاپور و اندونزی. کشورهای آسه‌آن عضو شرکای اصلی چین بودند و در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، ۱۳ درصد از تجارت خارجی چین با کشورهای آسه‌آن بود.
وی افزود: این کشورها و چین از حدود ۷ یا ۸ سال پیش مذاکراتی را با ژاپن، کره جنوبی، نیوزلند، استرالیا و هندوستان شروع کردند تا بتوانند تفاهم مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای (RCEP) را منعقد کنند و باهم یک اتحادیه تجاری تشکیل دهند. سال گذشته هند از این مذاکرات خارج شد، ولی به هرحال دیروز این توافق بین این ۱۴ کشور و چین انجام شد. کمی بیشتر از ۳۰ درصد از اقتصاد جهان را این کشورها تشکیل می‌دهند و حدود ۳۰ درصد از جمعیت جهان در این اتحادیه قرار می‌گیرند، اگر هند به آنها بپیوندد؛ بیش از نیمی از جمعیت دنیا در این اتحادیه باهم کار می‌کنند و قرار است همکاری‌های اقتصادی و تجاری باهم داشته باشند.
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین تصریح کرد: فعلا این همکاری به صورت صد در صد نیست یعنی تعرفه‌ها بین آنها در تجارت صفر نمی‌شود ولی تعرفه ترجیحی دارند. استثنائاتی مثل محصولات کشاورزی را هم دارند که بیرون از این قرارداد باهم مبادله می‌شوند.
وی افزود: محصولات کشاورزی می‌تواند هم تعرفه و هم سوبسید داشته باشد. اما قرار است این استثنائات در سال آینده برطرف شود.
حریری با اشاره به پیشبینی‌ها در مورد ابرقدرت اقتصادی شدن چین گفت: اگر این را کنار بانک توسعه زیرساخت آسیا که چین در منطقه اقدامات توسعه‌ای انجام می‌دهد و ابتکار «یک جاده، یک کمربند» قرار دهیم نشانگر این است که چین به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان معرفی کند.
وی افزود: ابر قدرت اقتصادی دنیا شدن لوازم و ابزاری می‌خواهد از جمله اینکه به توسعه دیگر کشورها کمک شود و توسعه دادن چندجانبه‌گرایی و استفاده از سیستم‌های آزاد تجاری. اینها اهدافی هستند که چین در راه آنها گام برمی‌دارد.
حریری خاطرنشان کرد: ابتکار «یک کمربند یک راه» ، بانک توسعه زیرساخت آسیا و سازمان شانگهای را وقتی کنار هم قرار می‌دهیم، می‌بینیم بخشی از آن برای ارتباطاتی است که چین از طریق زمین می‌تواند به اروپا و غرب آسیا خودش را وصل کند و بخشی هم مثل همین قراردادی که بسته شده مربوط به دریای جنوب و اقیانوس آرام است که نقش تعادلی خود را ایفا می‌کند. این یک روش جدید از ابر قدرتی است که مبتنی بر سلطه یک کشور ابرقدرت بر دیگر کشورها نیست بلکه مبتنی بر تعاملات و روابط دوجانبه و چندجانبه و روابط اقتصادی برد-برد است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تعبیر اعلان جنگ در مورد این قرارداد در بعضی رسانه‌ها گفت: یکی از رسانه‌های غربی تعبیر جنگ و کودتا را برای این قرارداد استفاده کرده اما اینطور نباید به این موضوع نگاه کرد. پذیرش چین به عنوان قدرت اول اقتصادی یک تغییر پارادایم در دنیا است که برای این تغییر مقاومت‌هایی هم صورت میگیرد. همانطور که بعد از جنگ جهانی اول قرار بود انگلیس از ابرقدرتی جهان کنار برود و آمریکا جای آن را در اقتصاد بگیرد، همین پارادایم در مورد آمریکا وجود داشت. حالا هم که آمریکا کنار می‌رود و چین قدرت اول اقتصادی جهان می‌شود هم تغییر پارادایم به سختی انجام می‌شود و در مقابل آن مقاومت‌هایی وجود دارد اما عموم کشورهای اروپایی هم الان در حوزه فناوری و تکنولوژی در حال همکاری با چین هستند.
وی افزود: هدف چین این است که از ادعای کودتا یا جنگ بیرون بیاید. رسانه‌های آمریکایی از جنگ اقتصادی آمریکا و چین یاد می‌کنند اما در رسانه‌های چینی از واژه درگیری اقتصادی استفاده می‌شود. چین چندان علاقه‌مند نیست که این موضوع را به عنوان یک جنگ تلقی کند، بیشتر تغییر پارادایم‌های جهانی است.
حریری در مورد تاثیر این تغییر پارادایم بر ایران تصریح کرد: اگر ما در اقتصاد دنیا بازیگر خوبی نباشیم، این تغییر پارادایم‌ها فرقی نمی‌کند. ما باید ابتدا بتوانیم یک بازیگر صحنه‌های بین‌المللی باشیم. روابط ما با چین خوب است و هیچ وقت در طول تاریخ شش هزار ساله چین، نه در قرون قدیم و نه در قرون معاصر ما هیچ وقت با هم درگیر نبودیم. روابط سیاسی و فرهنگی ما هم خوب است. قاعدتاً اگر چین نقش قدرت اول اقتصادی جهان را بازی کند، حداقل با چین درگیر نیستیم و اتفاقات سیاسی مانع توسعه روابط‌مان نمی‌شود.
