توجه به نوآوری برای بقای صنایع پلیمری یک انتخاب نیست؛ بلکه یک ضرورت است.
به گزارش پایگاه خبری بازرگانان ایران به نقل از دنیای اقتصاد، این واقعیت در خلال انقلاب چهارم صنعتی و سرعت بالای تغییرات بیش از پیش در حال خودنمایی است و هرچه می‌‌‌گذرد اهمیت و ضرورت آن افزایش می‌‌‌یابد. اینکه آیا صنعتگران ایرانی برای تحولات جهانی و تاثیرگذار بر صنعت پلاستیک آماده هستند یا خیر، از سوالات بسیار مهمی است که در شرایط فعلی مورد کم‌‌‌توجهی قرار گرفته؛ اما به مرور زمان اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.
در همین خصوص سعید زکایی، نایب‌رئیس انجمن ملی صنایع پلیمر در نشستی عنوان کرد: میانگین رقم صادراتی ایران برای هر تن پلیمر (با احتساب ماده اولیه و کالاهای تولیدشده در زنجیره ارزش آن) رقمی نزدیک به ۱۵۰۰دلار در هر تن است؛ آن هم در شرایطی که این میزان برای متوسط جهانی گاه به ۵ تا ۶هزار دلار در هر تن بالغ می‌‌‌شود.
نکته مهم آنکه این رقم در ژاپن حتی به ۱۰هزار دلار در هر تن نیز میرسد. با توجه به رقم ارزآوری فعلی از صنایع پتروشیمیایی می‌‌‌توان گفت، اگر نوآوری در این صنایع جدی گرفته شود و محصولات نوآورانه تولید و وارد بازارها شوند، قطعا این رقم بالاتر خواهد رفت و به ۵۰میلیارد دلار نیز خواهد رسید.
نکته مهم این است که هرچقدر کالایی که تولید می‌‌‌شود پیچیده‌‌‌تر باشد، ارزش افزوده بالاتری خواهد داشت. بنابراین توجه به تولید محصولاتی با نوآوری و فناوری بالاتر بسیار مهم و حیاتی خواهد بود. این در حالی است که ایران با مزیت نسبی در حوزه تولید محصولات پتروشیمی از توانمندی بالقوه و مهمی برخوردار است.
همچنین از نگاه بنگاه‌‌‌داری هرچقدر کالا با ارزش افزوده بیشتر و فناوری برتری تولید شود، از درآمدزایی بیشتری برخوردار خواهد بود و در کنار آن اشتغالزایی پایدار را به ارمغان میآورد. زکایی افزود: سرعت تغییرات در جهان به‌شدت بالاست؛ آن‌‌‌هم در شرایطی که باید رشد فناوری‌‌‌ها و الزامات حفاظت از محیط‌زیست را به‌عنوان یک دغدغه جهانی مورد توجه قرار داد.
این تحولات بزرگ البته مشوق‌‌‌های بسیار و تهدیدات گسترده‌ای را برای اغلب صنایع حوزه پلیمری به همراه خواهد داشت. ذات انقلاب چهارم صنعتی دنیایی از تغییر را به همراه میآورد که تنها به عنوان یک نمونه کوچک و مهم برای صنایع پلیمری می‌‌‌توان به خودروهای برقی اشاره کرد که از قطعات پلاستیکی و پلیمری بسیاری برخوردار است.
در این شرایط هرچه شرکت‌‌‌ها خلاق‌‌‌تر و نوآورتر باشند، موفق‌‌‌تر خواهند بود. وی در ادامه عنوان کرد: در داخل، شاهد تصویب مجموعه‌‌‌ای از قوانین هستیم و برخی دیگر در شرف تصویب هستند که بر صنعت پلاستیک تاثیر می‌‌‌گذارند. بنابراین بنگاه‌ها به‌منظور آماده‌سازی برای سال آینده باید برنامه‌ریزی منسجمی در توسعه محصولات، فناوری و توسعه بنگاه‌های خود داشته باشد تا بتوانند با هوشمندی برای سال جدید، خود را آماده و سازمانشان را خلاق کنند.
روبهرو شدن با نوآوری‌‌‌های جدید
در ادامه این نشست فرهاد شریف، از اعضای هیات‌علمی دانشگاه امیرکبیر، به دو فاز عرضه و تقاضا در نوآوری‌‌‌ها با محوریت صنایع پلیمری اشاره کرد و گفت: در فاز عرضه نوآوری (حتی فناوریهای جدید) فاز عرضه بسیار قدرتمند است و گزینه‌‌‌های نوآورانه بسیاری پیش‌روی صنایع قرار دارد؛ ولی در فاز تقاضا و کاربرد آنها در صنایع پلیمری شاهد ضعف جدی هستیم؛ زیرا شرکت‌‌‌ها با ریسک‌‌‌های جدیدی روبهرو خواهند شد.
شاید ساده‌‌‌ترین ریسک را بتوان تغییر بسیاری از فرآیندها و مولفه‌‌‌های موجود (و سنتی) به شمار آورد. فرهنگ روبهرو شدن و تعامل با شکست احتمالی باید مدنظر قرار گیرد؛ آن‌‌‌هم در شرایطی که نباید از شکست‌‌‌های این حوزه ترسید. هر سازمانی در رویارویی با نوآوری‌‌‌های جدید باید بپذیرد که چگونه با شکست مواجه شود و تیم مدیریتی به جای متهم‌‌‌کردن یکدیگر، صادقانه در خصوص آن صحبت کنند.
یادگرفتن از شکست یکی از کلیدهای موفقیت در نوآوری است. فرهاد شریف در ادامه عنوان کرد: تغییر کل فرآیندهای تولیدی در جهان به‌سرعت در حال وقوع است؛ بنابراین باید رفتار مشتری و چگونگی آن را پیش‌‌‌بینی کنیم. به‌جرات می‌‌‌توان گفت بخش اعظم (و شاید تمامی) صنعت پلیمری هم‌‌‌اکنون تحت تاثیر تغییرات سریع قرار دارد.
وی به حوزه محیط‌زیست اشاره و اظهار کرد: نمی‌توان الزامات زیست‌محیطی را نادیده گرفت؛ آن‌‌‌هم در شرایطی که پلاستیک‌‌‌ها کارآیی بالا و قیمت پایینی دارند، استفاده از پلاستیک نیز غیرقابل تغییر است. این دو نکته را باید توامان مورد بررسی قرار داد. پلاستیک‌‌‌ها عمر طولانی دارند؛ آن‌‌‌هم در وضعیتی که ذرات ریز پلاستیک از طبیعت به‌خصوص دریاها سر درمی‌‌‌آورند.
بنابراین بحث، پیچیده‌‌‌تر از چیزی است که به نظر میرسد و البته در این حوزه نگرش‌‌‌ها در جوامع مختلف محرک رویکردهای اجرایی آتی خواهد بود. عضو هیات‌علمی دانشگاه امیرکبیر در ادامه در پاسخ به سوالی در خصوص نوآوری در بخش‌‌‌های مختلف صنعت پتروشیمی عنوان کرد: صنعت پتروشیمی در فاز بالادستی آن توسط بخش دولتی (و شبه‌دولتی) توسعه پیدا کرده است.
بنابراین در حوزه‌‌‌های خاصی توسعه یافته است. اما در سال‌‌‌های اخیر به‌خصوص در شرایط تحریمی دو حوزه متفاوت از نوآوری در صنعت پلیمرها توسعه یافته است که عبارتند از: صنایع کامپاندسازی (و سایر مواد اولیه پیشرفته‌‌‌تر) و صنعت تولید کاتالیست.
