بازرگانان نیوز: پدرام سلطانی در مورد مشکلات روبهروی تجارت ایران اظهار داشت: در درجه نخست مهمترین مشکل ما ارتباطات بانکی با سایر کشورهاست که مجبور هستیم از راههای نامتعارف مانند صرافی و شرکتهای کاغذی مبادلات خود را ادامه دهیم و این هزینه صادرات و واردات را به شدت افزایش میدهد.
وی گفت: به واسطه تحریمها تمایل و رغبت خریداران و فروشندگان نسبت به کالاهای ایرانی کاهش یافته است و به ویژه در مورد خرید تجهیزات و ماشینآلات و همچنین صادرات به اروپا، ژاپن و کره جنوبی یا محروم بودهایم و یا از طریق واسطه مبادلات انجام شده است.
سلطانی در ادامه گفت: در تجارت دریایی به واسطه قطع سرویسهای شرکتهای خارجی از بنادر ایرانی تجارت ما محدود به حمل و نقل کالا توسط شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی و چند شرکت کوچک شده که این شرکتها در حمل و نقل کانتینرها کمک میکنند. از همین رو نرخ حمل و نقل دریایی تقریبا سه برابر شده است که بسیار نامتعارف است یعنی اگر در شرایط عادی بودیم این هزینهها یک سوم میبود.
نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران مدعی شد: شرکت کشتیرانی به بهانه تحریم و محدودیتها از شرایط پیش آمده سوءاستفاده میکند تا هزینهها را سه برابر کند و هیچ مسئولیتی را هم نمیپذیرد. اما شرکتهای کوچک علیرغم توان کمتر، هزینه به مراتب کمتری را مطالبه میکنند. این موضوع را از این باب گفتم که بدانید تنها مشکل ما شرکتهای خارجی نیستند بلکه برخی شرکتهای داخلی نیز از شرایط سوءاستفاده میکنند.
سلطانی در پاسخ به این پرسش که راهاندازی خطوط دریایی برای عمان یا کویت و عراق چه تاثیری میتواند در حجم مبادلات ایران داشته باشد، گفت: باید نگاه کنیم که حجم عمده تجارت دریایی ما با کدام کشورها است. در شرایط کنونی مقصد اول ما امارات است که بیشترین کالاهای ما از طریق این کشور صادرات مجدد میشود یعنی شرکتهای اماراتی در میانه تجارت ما با سایر کشورها هستند که این باعث افزایش هزینه میشود اما حجم بزرگی از تجارت دریایی ما خارج از خلیج فارس و با کشورهایی مانند چین است که بزرگترین دارنده مواد اولیه و خام مانند مواد پتروشیمی و مواد معدنی و فرآوردههای نفتی است.
وی ادامه داد: بیشترین تجارت ما با هند و چین است بنابراین راهاندازی این خطوط دریایی زیاد به حجم تجارت ما کمک نمیکند.
وی با انتقاد از عدم پاسخگویی مسئولان اقتصادی در قبال تصمیمات خود اظهار داشت: آنها هیچگاه توضیح نخواهند داد و مسئولیتی را قبول نمیکنند. متاسفانه علاوه بر اینکه برخی از آنها دانش کافی ندارند، تصمیمگیریها را محدود به اطلاعات گروههای محفلی و شبهکارشناسی میکنند و در نهایت هیچ مسئولیتی را در این موضوع نمیپذیرند.
سلطانی ادامه داد: ما در موضوع FATF رسما دست به خودتحریمی زدیم که عملا میتوانستیم از بروز بخشی از مشکلات اجتناب کنیم. بنده ادعا ندارم که اگر الزامات آن را میپذیرفتیم تمام مشکلات بانکی ما حل میشد اما بر مشکلات ما هم افزوده نمیشد یعنی قرار گرفتن در لیست سیاه FATF مشکلات تحریمی را مضاعف کرده است و حتی اگر این تحریمها یک سال دیگر برداشته شود با حضور در این لیست، شرایط سختی پیشروی ما است و قطعا بسیاری از تعاملات ما پرهزینه و محدود به بانکهای کوچک میشود که از این راه میتوانند منافعی بزرگتر از عملیات بانکی داشته باشند اما بعید است بانکهای بزرگ تمایلی به کار با اقتصاد ایران داشته باشند. بنابراین حتی در فردای پس از تحریمها، عملیات بانکی بسیار هزینهبر خواهد بود.
نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به این پرسش که راهکار اصلی در شرایط کنونی چیست، گفت: بنده راهکاری برای این شرایط ندارم چون راهکار سیاسی است و به نوعی ما در تصمیمگیری از دقیقه ۹۰ عبور کردیم و به آستانهای رسیدهایم که وابسته به انتخابات آمریکا هستیم. درواقع دستها را به آسمان گرفتهایم تا ترامپ در انتخابات پیروز نشود تا حداقل با مذاکره دولت جدید، چهار سال فشار اقتصادی را از بین ببرد. البته باید توجه داشت که معلوم نیست حتی با پیروزی بایدن برداشتن تحریمها کی و چه زمانی جواب دهد چون بعید میدانم سیاستهای بنیادی آمریکا در ایران و خاورمیانه تغییر کند هرچند ممکن است لحن سیاستمداران و تاکتیکهای آنها عوض شود.