بازرگانان نیوز: شرکت ملی گاز ایران با ترکیه یک قرارداد صادرات گاز بلندمدت دارد که از سال ۲۰۰۱ آغاز شده و مدت آن ۲۵ سال و تا سال ۲۰۲۶ اعتبار دارد. بر اساس این قرارداد، ترکیه باید هر سال حداقل حدود ۸.۵ میلیارد مترمکعب گاز برداشت کند.
برنامه ترکیه همیشه این است که در نیمه نخست سال میلادی به‌ویژه در سه ماه دوم و سوم (مطابق با ۶ ماه نخست سال شمسی) برداشت گاز خود را به دلیل آغاز فصل گرما کم می‌کند. این کاری است که این کشور سال‌هاست انجام می‌دهد، با این حال ترکیه طوری دریافت خود را کم کرد که شامل جریمه نشود، زیرا طبق قرارداد که بر مبنای قانون take or pay است اگر ترکیه از حداقل سالانه گاز کمتری دریافت کند شامل جریمه می‌شود. به این معنا که حتی اگر مقدار معین‌شده را دریافت نکند باید هزینه آن را بپردازد.
طبق اعلام وزارت نفت، ۲۲ فروردین ماه، یک انفجار در خط لوله در خاک ترکیه رخ داد که گروه «پ‌ک‌ک» این خرابکاری را به‌عهده گرفت. البته چنین اقدامی پیش از این نیز سابقه داشته و خطوط لوله صادرات گاز به ترکیه چندین‌بار در سالیان گذشته مورد تهاجم تروریستی قرار گرفته است. پس از آن، شرکت بوتاش ترکیه اعلام وضعیت فورس‌ماژور کرد.
شرکت ملی گاز ایران از ابتدا با بوتاش تماس مستقیم داشت و برای رفع مشکل، اعلام آمادگی کرد و در این راستا، مکاتبات مستمری با شرکت ترکی طرف قرارداد انجام داده است. شرکت بوتاش با استناد به شیوع ویروس کووید۱۹ و اثرات آن در تهیه اجناس مورد نیاز که اعلام کرده بود که به ایتالیا سفارش داده و منتظر دریافت آنها است و همچنین مشکلات ناشی از محدودیت‌های حمل ونقل و اعزام نیرو و تجهیزات به محل، از همان ابتدا زمان غیرمتعارفی را برای انجام تعمیرات و بازسازی خط لوله اعلام کرد که مورد قبول ایران قرار نگرفت.
در این بین کاهش تقاضا ناشی از آثار کرونا در بخش‌های صنعتی و تجاری که در دیگر کشورها نیز اتفاق افتاده در تعلل بوتاش برای بازسازی بی‌تاثیر نبود، در این راستا شرکت ملی گاز ایران نیز افزون بر حفظ حقوق قراردادی خود، برای بازسازی و تأمین قطعات و تجهیزات مورد نیاز بوتاش اعلام آمادگی کرده بود.
همانطور که پیش‌بینی می‌شد قرار بود که عملیات تعمیرات در تیرماه به پایان برسد که همین مساله نیز رقم خورد و روز گذشته محمدرضا جولایی – سرپرست مدیریت دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران – اعلام کرد که صادرات گاز ایران به ترکیه از ساعت ۱۴ و ۱۰ دقیقه از سرگرفته شد.
به گفته وی، صادرات گاز ایران به ترکیه با رعایت همه تعهدهای پیشین از سوی طرفین ادامه خواهد داشت.
