بازرگانان نیوز: تلاطم و آشفتگی در بازارهای مسکن، طلا و سکه، ارز و از سویی رشد بی سابقه شاخص های بازار سرمایه چنان سرعتی بالا به گرفته است که فعالان اقتصادی و البته جامعه هیچ پیش فرض و آمادگی درباره آن ندارند. این روزها تنها نرخ ارز لحظه ای بالا می رود بلکه محصولات مصرفی مردم نیز یک به یک از سبد خانوار خارج می شوند. دیگر تامین سقفی برای امنیت و زندگی به کابوسی دشوار تبدیل شده است. از سویی دیگر نوسانات بازار موقعیت را به سمتی پیش برده که فعالان اقتصادی و بازرگانان نیز دیگر قدرت پیش بینی بازار به منظور تامین نیازهای جامعه را به سان گذشته ندارند.
کمال اطهاری، اقتصاددان و پژوهشگر اقتصادی در گفت و گو با بازرگانان نیوز این روند را برایند اقتصادی نفتی و تک محصولی عنوان کرد و گفت: بارها اقتصاددانان و فعالان اقتصادی هشدار داده بودند که تکیه اقتصاد بر یک دیوار خطرآفرین است و باید همه تلاش خود را به کار بندیم تا به اقتصادی پویا و مولد دست یابیم. اقتصاد پویا نیز حاصل نخواهد شد مگر با اهمیت به تولید و دست کشیدن از سفته بازی در بازارهای غیرمولد.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه شاخص پیچیدگی اقتصاد کشور نسبت به دهه های قبل به نصف تقلیل یافته است گفت: الگوی توسعه اقتصادی برای همه کشورها ضرورتی تام دارد و اتفاقا همین موضوع در اقتصاد ما به فراموشی سپرده شده است. چنین الگویی تدوین نشد و شاهد آن بودیم که بر اساس شعارهای غیر علمی اقتصاد را پیش بردیم. متاسفانه همین رویه زمینه ساز آسیب های فعلی در اقتصاد شد است. یکی از همین شعارهای آسیب زننده به اقتصاد تصور این نکته بود که بازار مسکن لوکوموتیو قطار اقتصاد است.
به گفته اطهاری همین تصور موجب افزایش جمعیت شهری و مواجه شدن با درخواست بسیار بالا برای مسکن شد. حاصل همین مسیر افزایش قیمت هایی است که امروز در بازار مسکن با آن مواجه هستیم. شواهد و مطالعات جهانی بیانگر آن است که نمی توان بر پایه چنین شعارهایی روند اقتصادی را پیش برد اما گویی مسئولین توجهی به این موضوع ندارند. از طرفی اقتصاددانان نیز در شرایطی که کشور تشنه راهکار و چاره ای برای عبور از این بحران است تنها با انتشار بیانیه از مسئولیت خود عبور می کنند.
این پژوهشگر اقتصادی در تحلیل چرایی نوسان های فزاینده در بازارهای مختلف گفت: گویی بازار مسکن، ارز و طلا بر هم تکیه زده اند و بی توجه به زیرساخت ها بر یک مسیر واحد در حال اوج گرفتن هستند. این اوج گرفتن خطرساز حاصل سیستمی رانتی و معاملات سوری است. از طرفی حجم قابل توجهی از دارایی کشور در سیستم املاک و مستغلات فریز شده و بانک مرکزی قادر به ارائه سیاستی بر ای مواجه شدن با این مقوله ندارد. هر چند سیاست های پیش از این بانک مرکزی منطقی بوده است اما باید پذیرفت توان مواجهه یک بانک با مسائل اقتصادی بیش از این نیست.
اطهاری با تاکید بر اینکه نجات موقعیت اقتصادی فعلی تنها با تکیه بر پژوهش های بر پایه واقعیت و توجه به تولید محقق خواهد شد، در پایان گفت: بهبود شرایط با شعار ممکن نخواهد بود و تولید باید به روند جدی اقتصاد بازگردد. بهتر آن است که با حقیقتی که بر اقتصاد کشور می گذرد مواجه شده و راه بهبود و نه انکار این شرایط را پیش بگیریم.
