پدیده شوتی و شوتی سواری در کشور در حال گسترش است. برخی از شوتی ها بیکاری و مشکلات اقتصادی را علل روی آوری به این پدیده می دانند.
شوتی به خودرو‌هایی گفته می شود که با سرعت زیاد و نامتعارف در جاده‌ها حرکت و کالا‌های قاچاق را جابجا می کنند. این خودروها که گران قیمت هم نیستند عموما سمند، پژو و پرشیا هستند که رانندگان آن‌ها با ارتقای ماشین و نصب کمک فنر‌های عقب، سرعت و قدرت آن‌ها را بالا برده اند؛ به طوری که گاهی با سرعت بیش از ۲۰۰ کیلومتر در جاده‌ها به حمل کالا‌های قاچاق مبادرت می کنند.
مشخصه این خودروها این است که کمک فنر‌های عقب از حد استاندارد بالاتر است تا پس از بار زدن محموله های سنگین بار شاسی خودرو را از حد مجاز پایین‌تر نیاورد. شوتی سواران با سرعت زیاد و برق آسا از کنار دیگر خودروها در یک چشم به هم زدن در مسیر رو به جلو ناپدید می شوند؛ آن‌ها نه از پیچ جاده ها هراسی ندارند و نه از جریمه و حتی شلیک گلوله پلیس؛ آن‌ها با دستکاری خودروی خود زمانی که خودروی پلیس به آن‌ها نزدیک می شود با فشار دادن دکمه‌ای که در کنار فرمان تعبیه کرده اند حجم انبوهی از دود را در جاده منتشر می کنند؛ به طوری که با انتشار این دود هیچ خودرویی، دیگر نمی تواند آن‌ها را تعقیب کند. گاهی اوقات نیز شوتی سوار برای مقابله با تعقیب و گریز پلیس همچون فیلم های پلیسی با زدن یک شاسی، حجم زیادی از میخ های مثلثی در جاده می ریزد تا هیچ ماشینی نتواند او را تعقب کند.
عموما نحوه کار شوتی ها به این صورت است که کالا‌ها را از تاجر یا صاحب بار در بندر تحویل می گیرند و معادل آن وجهه نقد به صاحب بار می دهند و توافق می-کنند اگر بار را به مقصد که عموما کلان شهرهاست برسانند، صاحب کالا نیز پول بار را به آن‌ها بازمی گرداند و در ازای حمل بار قاچاق، مبلغ قابل توجهی به شوتی سوار، دستمزد می دهد. البته گاهی هم شوتی سوار برای خود کار می کند.
نحوه حرکت شوتی سوار‌ها نیز به این گونه است که معمولا به صورت کاروانی از بنادر جنوب و همچنین مرز‌های غربی کشور بارگیری و به سمت کلان شهر‌ها حرکت می کنند؛ پیش قراول این کاروان هم یکی از شوتی هاست که جاده را رصد می کند و در صورت حضور پلیس به کاروان خبر می دهد. گفته می شود شوتی سواران نسبت به هشدار پلیس بی توجه هستند و با سرعت خارق العاده‌ای در جاده حرکت می کنند آن‌ها حتی در مقابل شلیک گلوله توسط پلیس نیز بی توجه هستند و با سرعت زیاد به مسیر خود ادامه می دهند.
سرعت آن‌ها آنقدر زیاد است که هر از گاهی یکی از آن‌ها به علت انحراف و سرعت زیاد دچار سانحه، مرگ و جراحت می شود؛ تاجایی که از آن‌ها به ارابه مرگ یاد می-شود. بیشترین محموله شوتی ها پوشاک، کفش خارجی و مشروبات الکلی است؛ بسیاری از فروشگاه‌های پوشاک در سراسر کشور اجناس خود را از همین شوتی‌ها تامین می‌کنند. تلفن همراه و دیگر وسایل الکترونیکی از مرز‌های جنوبی، سیگار، قرص‌های بدن‌سازی و لوازم خانگی و حتی موتورسیکلت، پارچه و لوازم‌التحریر هم از جنس‌هایی است که توسط شوتی‌ها حمل می‌شود؛ هر چند برخی شوتی ها مدعی اند که کالای مجاز جابجا می کنند.
البته باید گفت این همه خطر کردن و آمار بالای تلفات شوتی‌ها نشان می‌دهد این رانندگان به ناچار رو به این کار می‌آورند و شاید افزایش مشکلات اقتصادی و بیکاری باعث شده تعداد شوتی‌ها هر روز زیادتر شود؛ به طوری که اکنون به شغل تبدیل شده است. پدیده شوتی و شوتی سواری هم می تواند یکی از نتایج افزایش مشکلات اقتصادی باشد. شاید نتوان صددرصد شوتی‌ها را در این دسته قرار داد، اما هیچ انسان عاقلی با سرعت مهیج و خطر کردن در جاده‌ها حاضر نیست جان خود را در معرض خطر بگذارد. تعداد شوتی ها نسبت به سال های پیش، بیشتر شده به طوری که آن‌ها به صورت گروهی کار می کنند.
قوانین بالا دستی سند:
فصل اول، ماده یک، بند ش
قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۳۹۲.۱۰.۳ با اصلاحات مصوب ۱۳۹۴.۷.۲۱ فصل اول ماده یک بند ش:
قاچاقچی حرفه‌ای: شخصی است که بیش از سه بار مرتکب قاچاق شود و ارزش کالا یا ارز قاچاق در هر مرتبه بیش از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال باشد (اصلاح به موجب قانون اصلاح موادی از قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۳۹۴/۷/۲۱ مجلس شورای اسلامی)
چرایی و اهمیت موضوع:
این پدیده چند پیام دارد؛ یکی اینکه هر روز به تعداد شوتی ها افزوده می شود و اکنون به یک شغل تبدیل شده است. دوم اینکه بیشتر شوتی ها جوانانی هستند که از سر ناچاری و بیکاری به این شغل پرخطر و خلاف قانون رو می آورند. سوم اینکه برای پلیس هم به یک مسئله تبدیل شده است و افزایش این پدیده در جاده ها پلیس را با یک مشکل جدید مواجه کرده است. چهارم اینکه این پدیده به تولید ملی صدمه وارد و بازار دلالی و قاچاق را گرم می کند. مرگ شوتی سواران نیز از دیگر پیامد‌های این پدیده اجتماعی است.
ارزش فراگیری و دربرگیری سند
پدیده شوتی و شوتی سواری در کشور در حال گسترش است. برخی از شوتی ها بیکاری و مشکلات اقتصادی را علل روی آوری به این پدیده می دانند. تعداد شوتی سوار‌ها اینقدر زیادی شده که این پدیده اکنون به یک شغل تبدیل شده است و هر روز به تعداد آن‌ها افزوده می شود. یکی از علل افزایش آمار شوتی ها، بیکاری و مشکلات اقتصادی از یک سو و دریافت دستمزد‌های خوب از سوی دیگر است؛ به طوری که به گفته برخی شوتی ها دستمزد‌ها آن‌ها گاهی بالغ بر ۴ میلیون تومان در روز می شود.
سابقه موضوع:
پدیده شوتی سواری اکنون نزدیک به ۱۰ سال است در ایران رواج یافته است. در ابتدا این موضوع خیلی جدی نبود، اما به دلیل سود زیاد و دستمزد‌های بالا روز به روز بر تعداد شوتی ها افزوده شد. به طوری که اکنون کنترل و مهار آن برای پلیس و مسئولان به یک مسئله تبدیل شده است.
تاکیدات رهبر معظم انقلاب
* یکی از چیز‌هایی که در باب مسئله‌ی حمایت از کالای ایرانی بنده تأکید دارم و بار‌ها هم این را گفته‌ایم -حالا آقای وزیر هم اینجا هستند- و ان‌شاءالله بایست به‌طور جدّی در دولت و اطراف قضیّه دنبال بشود مسئله‌ی جلوگیری از واردات بی‌رویّه و جلوگیری جدّی از قاچاق است که شکایت و گِله‌ی خیلی از این مسؤولان و کسانی که در زمینه‌ی مسائل کالای ایرانی فعّالند [مثل]کارآفرین، سرمایه‌گذار، کارگر ماهر و دیگران این است که جنس خارجی می‌آید، غالباً هم با کیفیّت پایین و رقابت میکند -رقابت نابرابر و نامتوازن- با جنس داخلی و رواج جنس داخلی را محدود میکند؛ این از جمله‌ی چیز‌هایی است که حتماً بایستی جلویش گرفته بشود. (بیانات در دیدار کارگران، ۱۰ /۲ /۱۳۹۷)
* خب، این مسائل مربوط به این مسئله‌ی حمایت از کالای ایرانی بود. من توصیه‌ام این است: همان‌طور که عرض کردم، با تعصّب دنبال کالای ایرانی بگردید؛ فروشنده، کالای ایرانی بفروشد؛ خریدار، کالای ایرانی بخرد؛ مسئولین تولید ایرانی را کمک کنند و حمایت بکنند و از واردات و قاچاق جلوگیری کنند؛ این بحث تمام شد. (بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی، ۱ /۱ /۱۳۹۷)
ارتباط سند با مسئله واقعی بر زمین مانده
بر اساس فصل اول، ماده یک، بند ش قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب ۱۳۹۲.۱۰.۳ با اصلاحات مصوب ۱۳۹۴.۷.۲۱) می توان شوتی ها را قاچاقچی حرفه ای نامید.
البته این موضوع را نباید تک وجهی دید و صرفا از زاویه قانون و حقوق به آن نگاه کرد بلکه می بایست علل و ریشه های این پدیده را نیز بازشناخت و برای حل آن به صورت چند بعدی موضوع را ریشه شناسی کرد.
منبع : صدا و سیما
