۱: افزایش ۴۸.۸ درصدی سپرده بانک‌های تخصصی نزد بانک مرکزی
میزان سپرده بانک‌های تخصصی نزد بانک مرکزی در پایان شهریورماه سال جاری با ۴۸.۸ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۲۲۹.۳ هزار میلیارد ریال رسید.
به گزارش پژوهشکده پولی و بانکی، بر اساس گزارش گزیده های آماری بانک مرکزی، میزان دارایی‌های خارجی بانک‌های تخصصی در پایان شهریور سال جاری ۱۹۴۷.۸ هزار میلیارد ریال بود که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۴.۸ درصد رشد یافته است. این میزان در مدت مشابه سال ۹۸ معادل ۱۶۹۷.۱ هزار میلیارد ریال بود. جمع کل دارایی‌های بانک‌های تخصصی در این دوره رقم ۸۷۱۷.۰ هزار میلیارد ریال بود که ۱۶.۸ درصد رشد داشت.
سپرده نزد بانک مرکزی
در بخش دیگر، میزان اسکناس و مسکوک بانک های تخصصی با کاهش ۷ درصدی روبرو شد. این میزان در شهریور ۹۹ به میزان ۱۰.۷ هزار میلیارد ریال و در شهریور ۹۸ معادل ۱۱.۵ هزار میلیارد ریال بود. براساس این گزارش سپرده نزد بانک مرکزی بانک های تخصصی از ۱۵۴.۱ هزار میلیارد ریال شهریور ۹۸ به ۲۲۹.۳ هزار میلیارد ریال در شهریور ۹۹ رسید که رشد ۴۸.۸ درصدی را نیز ثبت کرد.
همچنین میزان بدهی بخش دولتی به این بانک‌ها با کاهش ۷.۶ درصدی به ۵۳۰.۰۷ هزار میلیارد ریال در شهریور ۹۹ رسید. این میزان در شهریور ۹۸ معادل ۵۷۴.۵ هزار میلیارد ریال بود. بدهی بخش غیردولتی نیز ۳۵۱۹.۰ هزار میلیارد ریال در شهریور ۹۹ به ثبت رسید که نسبت به ۲۸۸۳.۶ هزار میلیارد ریال شهریور ۹۸ با رشد ۲۲ درصدی مواجه بود.
بر اساس گزارش گزیده های آماری بانک مرکزی سپرده های بخش غیردولتی در بانک های تخصصی با افزایش ۳۲.۴ درصدی به ۲۷۴۳.۴ هزار میلیارد ریال در شهریور ۹۹ رسید که این میزان در شهریور ۹۸ معادل ۲۰۷۱.۴ هزار میلیارد ریال بود.
بدهی به بانک مرکزی تا وام‌ها و سپرده‌های ارزی
همچنین براساس این گزارش، میزان بدهی بانک‌های تخصصی به بانک مرکزی ۴۴۶.۹ هزار میلیارد ریال است که ۸ دهم درصد نسبت به شهریور سال ۹۸ کاهش داشت. بدهی بانک های تخصصی در شهریور ۹۸ نیز معادل ۴۵۰.۴ هزار میلیارد ریال بود.
میزان وام ها و سپرده های ارزی بانک های تخصصی نیز در شهریور ۹۹ به ۱۶۷.۰ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به ۱۵۵.۴ هزار میلیارد ریال شهریور ۹۸ رشد ۷.۵ درصدی را به ثبت رساند.
۲: خطر جدی رکود در بنگاه‌های اقتصادی
جدیدترین بررسی اتاق بازرگانی ایران از وضعیت فعالیت بنگاه‌های اقتصادی نشان می‌دهد که در مهر ماه شرایط برای آنها دشوارتر از ماه قبل شده است.
اتاق بازرگانی ایران در ادامه بررسی‌های ماهانه خود از وضعیت اقتصاد ایران که آن را در قالب شاخص شامخ(شاخص مدیران خرید) بررسی می‌کند، اعلام کرده که عدد شامخ در مهر ماه به حدود ۴۴ واحد رسیده که نسبت به ماه قبل کاهش بیش از دو واحدی را نشان می‌دهد.
این گزارش که از بررسی وضعیت تعداد قابل توجهی از بنگاه‌های اقتصادی به دست آمده، نشان می‌دهد که رکود در فعالیت بخش‌های خدمات و کشاورزی اصلی‌ترین علت کاهش فعالیت در مهر ماه بوده است. در رابطه با کشاورزی شرایط فصلی نقش آفرین است اما در حوزه خدمات، احتمالا نقش اصلی را همچنان ویروس کرونا بازی می‌کند.
همچنین در طول این مدت، شاخص قیمت خرید مواد اولیه برای بنگاه‌های تولیدی به بیش از ۹۳ واحد رسیده که بالاترین عدد در طول دو سالی است که اتاق بازرگانی این شاخص را بررسی کرده است. به دنبال این موضوع، هزینه تولید بالاتر رفته و به نظر می‌رسد اثرات خود را در ماه‌های آینده بیشتر نشان خواهد داد.
روند افزایشی قیمت‌ها در مهر ماه خود را در کاهش فروش کالا یا خدمات نشان داده که فعالان اقتصادی کاهش تقاضا را اصلی‌ترین علت آن دانسته اند.
بررسی وضعیت شاخص‌ها در حوزه صنعت نیز نشان می‌دهد که هرچند افتی در شامخ کل وجود دارد اما در بسیاری از حوزه‌ها، شرایط تقریبا ثابت مانده‌اند. در این حوزه نیز قیمت مواد اولیه و قیمت محصولات تولید شده بسیار بالا رفته و در کنار آن موجودی نهایی در انبار پایین آمده است. با این وجود فعالان اقتصادی پیش بینی کرده‌اند میزان تولیدشان در ماه آینده، نسبت به مهر ماه بیشتر خواهد بود.
این گزارش تاکید کرده که در صورت بهبود نیافتن شرایط در بازار مواد اولیه و تداوم روند افزایش قیمت در این حوزه، احتمالا از سویی تولیدکنندگان توان خود را از دست می‌دهند و از سوی دیگر با افزایش قیمت، تقاضای موجود در بازار نیز پایین خواهد آمد و در نتیجه در صورت تغییر نکردن شرایط، سایه سنگین رکود بر سر بنگاه‌های اقتصادی باقی خواهد ماند.
۳: تداوم افت شاخص بورس در معاملات امروز بازار
شاخص کل در بازار بورس امروز (یکشنبه) ۲۲ هزار و ۴۰۱ واحد افت داشت که در نهایت این شاخص به رقم یک میلیون و ۲۴۰ هزار واحد رسید.
براساس معاملات امروز بیش از دو میلیارد و ۳۴۷ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۲۲ هزار و ۸۸۵ میلیارد ریال داد و ستد شد.
همچنین شاخص کل (هم وزن) با دو هزار و ۷۰۸ واحد کاهش به ۳۶۸ هزار و ۸۶۶ واحد و شاخص قیمت (هم وزن) با یک هزار و ۷۷۳ واحد افت به ۲۴۱ هزار و ۵۹۹ واحد رسیدند.
شاخص بازار اول ۲۰ هزار و ۲۱۶ واحد و شاخص بازار دوم ۳۰ هزار و ۳۳۳ واحد کاهش داشتند.
علاوه بر این در بین تمامی نمادها، نماد لابراتور داروسازی دکتر عبیدی (دعبید) با ۴۸ واحد، شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین (تیپیکو) با ۳۷ واحد، صنعتی آما (فاما) با ۲۹ واحد، سرمایه گذاری شفادارو (شفا) با ۲۶ واحد، سیمان اصفهان (سصفها) با ۲۶ واحد، صنایع کاشی و سرامیک سینا (کشاوه) با ۲۶ واحد، معدنی دماوند (کدما) با ۱۸ واحد، سپنتا (فپنتا) با ۱۷ واحد، داروپخش (وپخش) با ۱۵ واحد و داروسازی امین (دامین) با ۱۳ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص بورس داشتند.
در مقابل نماد ملی صنایع مس ایران (فملی) با دو هزار و ۲۱۰ واحد، معدنی و صنعتی گل گهر (کگل) با یک هزار و ۴۶۵ واحد، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با یک هزار و ۴۲۷ واحد، ایران خودرو (خودرو) با یک هزار و ۲۶۷ واحد، بانک ملت (وبملت) با یک هزار و ۲۵۰ واحد، پتروشیمی پارس (پارس) با یک هزار و ۴۷ واحد، پالایش نفت تهران (شتران) با یک هزار و ۴۷ واحد، فولاد خوزستان (فخوز) با ۸۵۵ واحد، سرمایه گذاری غدیر (وغدیر) با ۷۹۴ واحد و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (حکشتی) با ۷۲۴ واحد با تاثیر منفی بر شاخص همراه بودند.
برپایه این گزارش، امروز نماد تامین سرمایه امین، سرمایه گذاری سیمان تامین، لیزینگ پارسیان، تولید نیروی برق آبادان، گروه دارویی برکت، تولیدی کاشی تکسرام و سرما آفرین در گروه نمادهای پربیننده قرار داشتند.
گروه مواد دارویی هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۱۰۶ میلیون و ۷۶۸ هزار برگه سهم به ارزش دو هزار و ۳۸۵ میلیارد ریال داد و ستد شد.
آخرین وضعیت شاخص فرابورس
شاخص فرابورس نیز بیش از ۲۷۳ واحد کاهش داشت و بر روی کانال ۱۵ هزار و ۶۱۷ واحد ثابت ماند.
همچنین در این بازار ۸۳۸ میلیون و ۵۵۴ هزار برگه سهم به ارزش ۳۸ هزار و ۶۰۹ میلیارد ریال داد و ستد شد.
امروز نمادهای صنعتی مینو (غصینو)، دامداری تلیسه نمونه (تلیسه)، داروسازی کاسپین تامین (کاسپین)، پخش البرز (پخش)، توزیع داروپخش (دتوزیع)، تهیه توزیع غذای دناآفرین فدک(گدنا)، تجارت الکترونیک پارسیان کیش (تاپکیش) و داروسازی آوه سینا (داوه)، توکا رنگ فولاد سپاهان (شتوکا)، تولید و صادرات ریشمک (ریشمک) با تاثیر مثبت بر شاخص این بازار همراه بودند.
همچنین نماد پلیمر آریا ساسول (آریا)، هلدینگ صنایع معدنی خاورمینه (میدکو)، سنگ آهن گهرزمین (کگهر)، پتروشیمی زاگرس (زاگرس)، بیمه پاسارگاد (بپاس)، پتروشیمی مارون (مارون)، گروه توسعه مالی مهر آیندگان (ومهان)، برق و انرژی پیوند گستر پارس (بپیوند)، شرکت سرمایه گذاری صبا تامین (صبا)، توسعه مسیر برق گیلان (بگیلان)، پتروشیمی تندگویان (شگویا) و توسعه مولد نیروگاهی جهرم (بجهرم) تاثیر منفی بر شاخص این بازار را داشتند.
به گزارش ایرنا، فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی پیش از این گفته بود، بازار بورس بازاری باریسک است؛ سرمایه گذار نخست باید با مطالعه وارد شود، ضمن اینکه باید آموزش ببیند و بعد معامله انجام دهد.
وی تصریح کرد: هیچ ضمانتی در این بازار وجود ندارد، گاهی بورس کاهشی است و مواقعی افزایشی؛ اما دولت هم وظیفه دارد زمینه را برای پذیرش فراهم کند.
۴: هیچ مقاومتی برای کاهش قیمت طلا و سکه وجود ندارد/ ریزش‌ها با افت نرخ دلار ادامه دارد/ مردم فروشنده شدند
رییس اتحادیه طلا و جواهر اظهار داشت: هیچ مقاومتی برای ریزش قیمت طلا و سکه در بازار وجود ندارد برخلاف اینکه در روزهای رشد قیمت بازار، عده‌ای در معاملات کاغذی شیطنت‌هایی برای افزایش بیشتر طلا می‌کردند اما امروز برای کاهش قیمت‌ها مقاومتی وجود ندارد.
ابراهیم محمدولی درباره وضعیت بازار سکه و طلا با ریزش نرخ ارز اظهار داشت: ۵۰ درصد نرخ طلا و سکه متاثر از نرخ ارز و ۵۰ درصد دیگر از نرخ انس جهانی تاثیر می‌پذیرد و نه در ایران بلکه در تمام دنیا این حرکت متناسب با هم است.
وی ادامه داد: طبیعی است که با ریزش نرخ ارز قیمت طلا و سکه هم کاهش یابد و امیدواریم بازار ارز به گونه‌ای مدیریت شود که عرضه و تقاضا به تعادل برسد تا شاهد تکرار قیمت‌های نجومی در این بازار نباشیم.
رییس اتحادیه طلا و جواهر با بیان اینکه این چند بازار ارز به آرامش نزدیک شده است، ادامه داد: اگر در همین مسیر حرکت کنیم، دیگر نوسانات هیجانی و ناگهانی رخ نمی‌دهد و شاهد آن نخواهیم بود که در یک ساعت هر گرم طلا ۲۰۰ هزار تومان افزایش یابد. البته همواره نوسان‌های جزیی از قدیم بوده و این نوسانات ناچیز نمی‌تواند التهاب آفرین باشد و پس از این هم وجود خواهد داشت.
محمدولی درباره میزان تقاضا در بازار در چند روز گذشته گفت: مانند هر دوره‌ای که نرخ‌ها رو به کاهش است، تقاضا هم کم بوده و مردم بیشتر فروشنده طلا و سکه بودند.
وی با اشاره به آخرین قیمت‌ها در بازار طلا و سکه اظهار داشت: در حال حاضر قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار یک میلیون و ۱۵۰ هزار تومان، هر مثقال طلا ۴ میلیون و ۴۸۰ هزار تومان، سکه تمام طرح جدید ۱۲ میلیون و ۶۱۰ هزار تومان، نیم سکه ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، ربع سکه ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و سکه‌های یک گرمی ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است.
محمدولی درباره کاهش جزیی سکه نسبت به روز گذشته علی رغم انتظارات برای ریزش بیشتر از این قیمت‌ها گفت: هیچ مقاومتی برای ریزش قیمت طلا و سکه در بازار وجود ندارد برخلاف اینکه در روزهای رشد قیمت بازار، عده‌ای در معاملات کاغذی شیطنت‌هایی برای افزایش بیشتر طلا می‌کردند اما امروز برای کاهش قیمت‌ها مقاومتی وجود ندارد.
وی تاکید کرد: سکه بیشتر از طلا قیمت خود را نسبت به ریزش نرخ دلار حفظ کرده که دلیل آن هم به میزان عرضه و تقاضا برمی‌گردد.
۵: مالیات بر صادرات فولاد، مانع شکوفایی و جهش این بخش است
دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران معتقد است: امروز که صادرات تولیدات ایران با دشواری‌های خاص خود همراه است، وضع مالیات بر صادرات فولاد کارایی نداشته و نمی‌تواند پیامد جهش صادراتی را به دنبال داشته باشد.
سید رسول خلیفه سلطانی گفت: اکنون صادرات فولاد ایران با هزینه‌های تحمیلی سنگین ناشی از تحریم‌ها محقق می‌شود و آنچه تاکنون مانور صادرکنندگان ایرانی در بازارها را به دنبال داشت، نبود بار مالیاتی بود، اما وضع مالیات این امکان را از صادرکنندگان کشور در بخش فولاد خواهد گرفت.
«جعفر سرقینی» سرپرست سابق وزارت صنعت، معدن و تجارت گفته بود: سال ۹۱ نزدیک به ۶.۵ میلیون تن واردات و ۱.۵ میلیون تن صادرات فولاد ثبت شده بود، اما در سال ۹۸ صادرات فولاد رکورد زد و به ۱۲ میلیون تن رسید، ضمن اینکه میزان واردات به چند صد هزار تن فولادهای خاص رسیده است و با توسعه های انجام شده در فولاد آلیاژی ایران، این بخش هم در داخل پوشش داده می‌شود.
دبیر انجمن یاد شده، خاطرنشان‌کرد: نبود مالیات امکان تخفیف به خریداران فولاد ایران را فراهم ساخته بود، اما وضع مالیات مانع از تمایز قیمت فولاد ایران، نسبت به سایر تولیدکنندگان و صادرکنندگان می‌شود.
وی تاکید کرد: نبود مالیات و قیمت‌های غیر رقابتی ایران سبب می‌شود که طرف‌های تجاری ریسک معامله با ایران را نپذیرند.
آمارهای انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان می‌دهد که حجم صادرات شمش و تولیدات فولادی ایران در ۶ ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال به ترتیب ۱۹ و ۴۹ درصد کاهش داشته است.
خلیفه سلطانی تاکیدکرد: پیشتر مسوولان کشور فولادسازان را ترغیب کردند که برنامه امسال را برپایه جذب پنج میلیارد دلار از محل صادرات قرار دهند، اما بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های صادره سدی برای تحقق این مهم است و اکنون نیز اگر بحث مالیات در صحن مجلس شورای اسلامی مصوب شود، قفلی بر پای صادرات خواهد شد.
وی گفت: امروز در شرایط تحریم‌های سخت پیش روی ایران، مسوولان باید در اندیشه مشوق‌های صادراتی و سهولت صادرات باشند، اما ابزارهایی مانند مالیات مانع از تحقق این مهم خواهند شد.
دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران افزود: ایران امروز در بین ۱۰ تولیدکننده شاخص فولاد جهان قرار دارد و ابزار صادرات موجب توسعه این بخش و ارتقای جایگاه آن در عرصه بین‌المللی می‌شود، اما موانع ایضایی و اخذ مالیات، مانعی برای توسعه آن است.
براساس سند چشم انداز ۱۴۰۴ ایران هدف ظرفیت‌سازی ۵۵ میلیون تن فولاد را برگزیده که با تحقق آن، دست‌کم ۴۰ درصد از تولید باید راهی بازارهای صادراتی شود.
