بازرگانان نیوز: اقتصاد کشور تشنه تولید است و ظرفیت تولید کاهشی چشمگیر پیدا کرده است. در این میان بازار سرمایه که باید آیینه تولید باشد در تناقض با شرایط واقعی از ابتدای سال تا چند روز گذشته بر مدار رشد حرکت کرده است. این تضاد همان پرسش مهمی است که باید به دنبال پاسخ آن بود.
بیژن عبدی استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی با ابراز نگرانی نسبت به شرایط فعلی بازار سرمایه به بازرگانان نیوز گفت: نخست باید این موضوع را مورد توجه قرار دهیم که سوددهی یک سهام در بازار بورس تابع چیست؟ در حقیقت سوددهی یک شرکت حاضر دربورس تابعی از چند پارامتر مشخص است. این پارامترها شامل میزان فروش، حجم تولید، قیمت کالا در بازار، موجودی های انبار، قیمت املاک و دارایی های منقول و غیر منقول و جزئیات دیگر می شود که تجمیع آنها میزان سود آوری سهام را مشخص می کند.
عبدی در ادامه افزود: بخش عمده و اساسی فعالیت های یک سهام در جهان به فعالیت های اقتصادی آن سهام مربوط می شود. چنانچه رشد و توسعه یک شرکت بر قیمت سهام اثرگذاری مستقیم دارد. هرچند در کشور شاهد آنیم که عواملی چون نرخ ارز با تاثیر گذاری بر شاخص هایی که در ابتدا گفته شد، اثرنهایی خود بر ارزش سهام را ایفا می کند.
وی با اشاره به رکود گسترده در صنایع تولیدی بنا بر اذعان کارشناسان و تحلیلگران افزود: کرونا بر مشکلاتی که پیش از این گریبان اقتصاد کشور را گرفته بود افزوده و موج تازه ای از بیکاری و کاهش ظرفیت تولید را شاهد هستیم. بیکاری و کاهش تولید بیانگر آن است که شرکت های تولیدی حاضر در بورس پشتوانه واقعی خود را از دست داده اند. در چنین فضایی شرکت هایی که به دلیل افت شدید تولید بر اساس قانون باید از بورس کنار گذاشته می شدند؛ با رشد ۱۰ ، ۲۰ یا در مواردی حتی ۱۰۰ برابری دربازار بورس همچنان حضور دارند.
این استاد اقتصاد با تاکید بر غیرمنطقی بودن چنین رشدی در بازار سرمایه ادامه داد: بازار سرمایه در تضاد و تناقضی جدی با بازار آزاد قرار دارد. (هرچند می دانیم که اقتصاد کشور بر اساس اقتصاد بازار آزاد پیش نمی رود وهمواره دولت در تصمیم گیری ها حضور دارد.) مسئله این است که رشد غیرواقعی بازار سرمایه موضوعی بسیار خطرآفرین برای اقتصاد کشور است. هرچند این موضوع برای معدود افرادی که از رانت های خاص برخوردارد هستند همچنان سود آوری دارد. این در حالیست که مردم عادی با سرمایه های اندک و بی اطلاعی از رانت ها و برنامه های پشت پرده درگیر حباب بازار سرمایه می شوند.
همچنین عبدی در ادامه به بی منطق بودن حباب بورس اشاره کرد و افزود: حجم عظیمی از نقدینگی در اقتصاد کشور وجود دارد. این میزان از نقدینگی متاسفانه در اختیار گروه های کوچکی از جامعه است که متاسفانه حجم عظیمی از منابع بانکی را نیز در اختیار دارند. ورود این نقدینگی در هر یک از بازارها همین وضعیت فعلی را رقم می زند. دوره ای شاهد حباب های عجیب و غیرعادی در بازار طلا و سکه هستیم، چندی بعد این نقدینگی به بازار مسکن هجوم می آورد و دورانی هم بازار ارز را در دست می گیرد. به تازگی شاهد حباب قیمت های خودرو نیز بودیم که البته در گذشته هم سابقه داشت. چنین افزایش قیمت هایی همواره سوری بوده و متاسفانه این بار به بازار سرمایه رسیده است.
وی تصریح کرد: این چرخه باطل و جابجایی همواره وجود داشته و باید کنترل شود. همان طور که پیش از این گفته شد بازار به دست معدودی از افراد کارگردانی می شود. اگر این گروه بعد از کسب سود لازم ناگهان بازار را تخلیه کنند به واقع با شوک بزرگی در بازار سرمایه مواجه خواهیم شد. ضرر و زیان هنگفت در این مرحله گریبان تازه واردهایی را می گیرد که از جزئیات و پیچیدگی های بازار سرمایه مطلع نیستند.
بیژن عبدی در پایان تاکید کرد: وضعیت فعلی فقط و فقط با سوق دادن نقدینگی به سمت تولید واقعی قابل کنترل است. رشد و توسعه هدفمند تولید و در ادامه صادرات محصولات با کیفیت اقتصاد کشور را به نقطه ای امن خواهد رساند که همه در انتظار آن هستیم.
