۱: تورم محصولات خوراکی شهریور ۹۹ اعلام شد
مرکز آمار ایران اعلام کرد که در شهریور ۹۹، قیمت خیار با رشد ۲۲.۳ درصدی بالاترین رشد و قیمت فلفل دلمه با کاهش ۱۲.۶ درصدی بیشترین کاهش قیمت را در بین گروه‌های خوراکی به خود اختصاص داده است.
مرکز آمار ایران آمار تغییرات متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب برای گروه‌های مختلف خوراکی در مناطق شهری کشور در شهریور ۹۹ را اعلام کرد. بر اساس این آمار بیشترین افزایش قیمت نسبت به مرداد ۹۹، مربوط به «خیار» با افزایش قیمت ۲۲.۳ درصدی و بیشترین کاهش قیمت مربوط به «فلفل دلمه‌ای» با کاهش قیمت ۱۲.۶ درصدی است. تغییر قیمت محصولات در گروه‌های مختلف خوراکی به شرح ذیل است؛
نان و غلات:
در این گروه، اقلام «برنج خارجی درجه یک» و «شیرینی خشک» با ۴.١ درصد و «رشته آش» با ٣.٣ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها:
در این گروه، اقلام «کنسرو ماهی تن» با ٨.۵ درصد و «ماهی قزل آلا» با ۶.١ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
لبنیات، تخم مرغ و انواع روغن:
در این گروه، بیشترین افزایش قیمت مربوط به «خامه پاستوریزه» با ١٢.٨ درصد و «کره پاستوریزه (کره حیوانی)» با ١٢.٠ درصد و «تخم مرغ ماشینی» با ١١.٩ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
میوه و خشکبار:
در این گروه، بیشترین افزایش قیمت مربوط به «موز» با ٢٠.۴ درصد و «مغر گردو» با ۶.٢ درصد افزایش نسبت به ماه قبل است. همچنین در ماه جاری متوسط قیمت «هندوانه» با ٨.٨ درصد و «سیب» با ۶.١ درصد بیشترین کاهش قیمت نسبت به ماه قبل را داشته‌اند.
سبزیجات:
در این گروه، بیشترین افزایش قیمت مربوط به «خیار» با ٢٢.٣ درصد، «بادمجان» با ٢١.۶ درصد و «عدس» با ٢٠.٣ درصد افزایش نسبت به ماه قبل است. همچنین در ماه جاری اقلام «فلفل دلمه‌ای» با ١٢.۶ درصد و «لوبیا قرمز» با ٩.١ درصد نسبت به ماه قبل کاهش قیمت داشته است.
قند و شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها:
در این گروه، بیشترین افزایش قیمت مربوط به «نوشابه گازدار» با ٩.۴ درصد و «سس مایونز» با ۴.٢ درصد افزایش نسبت به ماه قبل است.
۲: چگونه از واردکننده بنزین به صادرکننده تبدیل شدیم؟
اگر نگاهی به وضعیت کشور ونزوئلا انداخته شود می‌توان وخامت اوضاع را دراین خصوص بهتر و عمیق‌تر درک کرد. فلج شدن پالایشگاه‌های کشور ونزوئلا و در نتیجه کمبود سوخت بحران سختی را پیش روی این کشور قرار داده است، اما ایران با برگ برنده خود یعنی ستاره‌خلیج فارس توانست از عهده این مسئولیت خطیر به خوبی بربیاید و حتی با ارسال محموله‌های بنزین به ونزوئلا قدرت و اقتدار ایران را مقابل سایر کشورها گوشزد کند.
با گذشت حدود دو سال از بهره‌برداری فاز سوم و پایانی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و ارتقاء کیفی واحدهای پالایشگاهی در تولید بنزین استاندارد، ایران به جمع کشورهای صادرکننده بنزین پیوست. با مختومه شدن پرونده واردات بنزین از مهرماه سال ۹۷ برگ جدیدی پیش روی صنعت پالایش کشور باز شد تا واحدهای پالایشی علاوه بر تامین نیاز داخلی بتوانند پاسخگوی درخواست‌های صادراتی بنزین از کشورهای خارجی نیز باشند.
پیش از این علیرغم وجود ۹ پالایشگاه نفتی در کشور برای جبران کسری بنزین مصرفی به اذعان مسئولان وقت در سال ۸۵ به طور میانگین روزانه حدود ۲۷ میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر بنزین وارد م شده است با ادامه این روند میلیون ها دلار ارزی که می‌توانست در طرح‌های دیگر هزینه و سرمایه‌گذاری شوند، صرف واردات بنزین می‌شد. اما امروز با توسعه صنعت پالایش کشور و تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس ظرفیت پالایش نفت خام و میعانات گازی به رقم دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است و دیگر خبری از کنار گذاشتن هزینه در جهت واردات بنزین به کشور نیست.
باتوجه به مصرف افسار گسیخته بنزین در سال‌های گذشته بیم آن می‌رفت که میزان تولیدات پالایشگاه‌ها کفاف نیازهای داخلی را ندهد و در نتیجه به افزایش واردات بنزین منجر شود. این اتفاق ناگوار می‌توانست در شرایط تحریم صنعت نفت را که به شدت در تنگنا قرار داده است را دچار بحران عمیق‌تری کند. اگر نگاهی به وضعیت کشور ونزوئلا انداخته شود می‌توان وخامت اوضاع را دراین خصوص بهتر و عمیق‌تر درک کرد. فلج شدن پالایشگاه‌های کشور ونزوئلا و در نتیجه کمبود سوخت بحران سختی را پیش روی این کشور قرار داده است، اما ایران با برگ برنده خود یعنی ستاره‌خلیج فارس توانست از عهده این مسئولیت خطیر به خوبی بربیاید و حتی با ارسال محموله‌های بنزین به ونزوئلا قدرت و اقتدار ایران را مقابل سایر کشورها گوشزد کند. امروز کشور با گذر از مرحله‌ای که واردکننده بنزین بود به یکی از فعال‌ترین کشورهای منطقه در خصوص صادرات بنزین تبدیل شده است و برای نخستین بار این کالا در میان کالاهای غیرنفتی، توانسته است بر سکوی نخست صادرات بایستد. بدین ترتیب برای تقویت صادرات غیر نفتی و دوری از خام‌فروشی، خط صادراتی این سوخت استراتژیک فعال شد و با هدف‌گذاری در رونق صادرات فرآورده‌های نفتی و ظرفیت تولید روزانه ۱۱۵ میلیون لیتر بنزین برای نخستین بار صادرات محموله‌های بنزین از سایر فرآورده‌ها پیشی گرفت.
آمارهای صادراتی کشور از این امر حکایت دارند که در ۶ ماهه نخست سال جاری علیرغم تحریم‌ها ۳۰ میلیارد و ۳۴۹ میلیون دلار کالا به کشورهای خارجی صادر شده است.
باتوجه به ارزش ۱۳ میلیارد و ۵۶۶ میلیون دلاری صادرات کالاهای غیرنفتی در نیمه نخست سال جاری باید گفت بنزین در صدر این کالاهای صادراتی توانسته است در ارزآوری کشور نقش قابل توجهی را ایفا کند. باید تاکید کرد باتوجه به اقدامات انجام شده و تلاش‌های صورت گرفته تا به امروز، صنعت پالایش توانست کشور را مقابل فشارهای خارجی روسپید کند و با همین رویه صادرات فرآورده‌های نفتی به خصوص بنزین را رونق خاصی ببخشد تا علاو ه بر ممانعت از هدررفت نقدینگی جهت واردات بنزین، با صادرات آن به درآمدزایی کشور نیز کمک کرده و به اعتبار بین‌المللی کشور بیافزاید.
۳: کمیته خودرو با حضور وزیر صمت تشکیل جلسه داد
کمیته خودرو به منظور بررسی شرایط موجود و راهکارهای پیشنهادی برای ساماندهی بازار خودرو، صبح امروز با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت تشکیل جلسه داد.
جلسه کمیته خودرو صبح امروز ۱۲ مهرماه با حضور علیرضا رزم‌حسینی وزیر صنعت، معدن و تجارت، معاونین وزارتخانه، مدیران عامل شرکت‌های خودروسازی و جمعی از اعضای هیأت رئیسه انجمن قطعه‌سازان خودرو برگزار شد.
در این جلسه ضمن بررسی شرایط موجود و راهکارهای پیشنهادی برای ساماندهی بازار خودرو، وزیر صنعت، معدن و تجارت دستور داد تا پایان هفته جاری، در فضای کارشناسی و با بهره گیری از ظرفیت تخصصی همه صاحب‌نظران این حوزه به ویژه مجلس شورای اسلامی و تشکل‌ها، پیشنهاد نهایی جمع بندی و ارائه شود.
مدیران عامل شرکت‌های ایران خودرو و سایپا و برخی از مدیران شرکت‌های قطعه‌سازی هم در این جلسه ضمن ارائه گزارشی از وضعیت موجود این شرکت‌ها، مسائل و مشکلات مربوطه را به اطلاع وزیر صنعت، معدن و تجارت رساندند.
۴: تسهیلات ۱۰۰۰ میلیاردی برای زعفران کاران
طی توافق سازمان برنامه و بودجه و چند بانک تسهیلات ۱۰۰۰ میلیاردی با سود ۱۵ درصد در اختیار زعفران کاران قرار خواهد گرفت.
سازمان برنامه و بودجه میزبان نمایندگانی از حوزه کشاورزی، مجلس و مدیران عامل بانک های ملت، کشاورزی و توسعه تعاون بود که برای انعقاد تفاهم نامه ای جهت حمایت از زعفران کاران گرده هم آمدند.
طبق آنچه که پورمحمدی – معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه – در رابطه با این قرارداد اعلام کرد که قرار شده تا به منظور حمایت از زعفران کاران و چالش هایی که در این رابطه وجود داشته تسهیلاتی برای اعطا به تولیدکنندگان و صادر کنندگان در این بخش اختصاص پیدا کند.
بر این اساس ۱۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در نظر گرفته شده که ۵۰۰ میلیارد تومان آن را بانک کشاورزی، ۲۵۰ میلیارد تومان بانک ملت و ۲۵۰ میلیارد تومان دیگر را بانک توسعه صادرات تامین مالی خواهد کرد.
با توجه به اینکه در حال حاضر نرخ تسهیلات ۱۸ درصد است برای حمایت از تولید کنندگان و صادر کنندگان زعفران سازمان برنامه و بودجه سه درصد از این سود را تعهد کرده و دریافت کنندگان تسهیلات با نرخ ۱۵ درصد برخواهند گرداند.
مدیران عامل بانک هایی که در این مراسم حضور داشتند نیز با حمایت از تولید کنندگان و صادر کنندگان زعفران آن را با توجه به شرایط موجود از مزیت های نسبی صادراتی دانستند.
۵: توصیه مهم سیف به همتی برای کنترل بازار ارز
رئیس کل سابق بانک مرکزی با اشاره به رشد ۴۰۰ درصدی قیمت ارز از ابتدای سال ۹۷ تاکنون و علل این رشد شتابان، به بانک مرکزی توصیه کرد جهت مهار قیمت ارز، کنترل معاملات فردایی را به دست بگیرد.
ولی‌الله سیف، رئیس کل سابق بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی با اشاره به رشد ۴۰۰ درصدی قیمت ارز از ابتدای سال ۹۷ تاکنون و علل این رشد شتابان، به بانک مرکزی توصیه کرد جهت مهار قیمت ارز، کنترل معاملات فردایی را به دست بگیرد.
متن کامل یادداشت به این شرح است:
در شرایط حاضر شاهد شدت التهاب در بازار ارز هستیم که موجبات نگرانی مسؤلین، فعالین اقتصادی و آحاد مردم را فراهم کرده است. این پدیده جدیدی نیست و در گذشته هم سابقه داشته است ولی می‌توان گفت از حیث شدت و دامنه نوسانات و همچنین طول دوره زمانی، در مقایسه با گذشته بی‌سابقه است. از اوایل سال ۹۷ تا به‌حال نرخ ارز بیش از ۴۰۰ درصد افزایش را به خود دیده است و علاوه بر آن شاهد نوسانات شدیدی هم بوده‌ایم که فعالیت‌های اقتصادی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و ظاهراً همچنان ادامه دارد.
تردیدی نیست دلیل اصلی این امر، محدودیت‌های ناشی از تحریم و همچنین تورم شتابنده‌ای است که در اقتصاد با آن مواجه هستیم. درعین‌حال عواملی وجود دارند که در صورت عدم کنترل، موجب افزایش شدت و دامنه نوسانات می‌شوند. یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار، بازارهای غیر رسمی هستند که در شرایط نوسانی و التهاب در بعضی از نقاط تهران، برخی شهرستان‌ها و برخی کشورهای همسایه توسط سفته‌بازان و نوسان‌گیران ایجاد شده و رونق می‌گیرند.
بی‌تردید در صورتی‌که حاکمیت نسبت به این عوامل بی‌تفاوت باشد و آنها را به حال خود رها کند، سفته‌بازان اعلام نرخ ارز در بازار را به‌دست گرفته و عملاً کنترل بازار را از دست بانک مرکزی خارج می‌کنند.
مهمترین این بازارها، بازار معاملات فردایی است که متأسفانه این روزها شاهد رونق مجدد فعالیت آن هستیم. البته در این مجال قصد تبیین علمی اهمیت این بازارها و نحوه عملکرد و تأثیرگذاری آنها بر اقتصاد کشور را ندارم. در مورد عوامل و متغیرهای میان و بلند مدت تأثیرگذار بر بازار ارز هم در فرصتی دیگر نکاتی را به عرض خواهم رساند.
اما آنچه در کوتاه مدت و به فوریت باید انجام شود این است که بازار غیر رسمی معاملات فردایی -که تجربه نشان داده، علیرغم دستورات و اقدامات قهری توانسته است به فعالیت‌های خود ادامه دهد و عملاً با استفاده از کانال‌های تلگرامی و شبکه مجازی تعیین کننده نرخ ارز در اقتصاد باشد-، به نوعی تحت کنترل بانک مرکزی قرار گیرد.
بانک مرکزی باید با اختیارات کامل، اعتماد به نفس و اطمینان از حمایت‌های حاکمیت به شیوه مناسب در این بازارها ورود کرده و سعی کند در عمل کنترل آنها را به دست گیرد و به دلالان و نوسان‌گیرانی که برای تأمین منافع خود، اقتصاد کشور را با چالش روبرو می‌کنند اجازه ضربه‌زدن به اقتصاد ملی را ندهد.
